Abstract
Emek verimliliği ile toplam çıktı miktarı artırmayı amaçlayan Performansa Dayalı Ücret Sistemi (PDÜS), yaygın olarak parça-çıktı başı ücret, kârdan pay ve satış hasılatından komisyon şeklinde uygulanmaktadır. Önceleri sadece özel sektörde uygulanırken, zamanla kamu da yaygınlaşmıştır. İki kesimde sunulan hizmetlerin farklı olması, performans kriterleri ve ölçümlerinde farklılaşmaya neden olmuştur.
Literatürde çoğunlukla özel sektördeki uygulamalar analiz konusu yapılmış, çalışmaların neredeyse tamamında PDÜS’nin emek ve işletme verimliliğini olumlu etkilediği görülmüştür. PDÜS Türkiye’de sağlık sektöründe yaygın olarak uygulandığından çalışmaların neredeyse tamamı bu konudadır. Yapılan çalışmaların ortak sonucu, PDÜS’nin nitelikten çok niceliğe odaklandığı, hekimler arasında ücret dengesizliği ve huzursuzluğu neden olduğu, sağlık harcamalarını artırdığı ortaya çıkmıştır.
Çalışmanın amacı, kamu sağlık sektöründeki PDÜS’nin uzman hekimler arasındaki sosyal, maddi ve mesleki ilişkileri nasıl etkilediğini ortaya koymaktır. İstanbul’daki devlet hastanelerinde çalışan 251 uzman hekimden, 7’li likert ölçeğe göre oluşturulan yüz yüze anket yöntemiyle toplanan veriler analiz edilmiştir. Sonuçlarına göre PDÜS’nin hekimler arasındaki sosyal, maddi ve mesleki ilişkileri genel olarak olumsuz etkilediği; bu sonuçların büyük ölçüde hekimlerin cinsiyet, mesleki tecrübe ve branşlarına göre de aynı şekilde gerçekleştiği görülmektedir. Ancak PDÜS’nin bu üç konudaki etkisi hekimlerin kurum içinde veya dışında (boş zamanı birlikte geçirme) meslektaşları arasındaki ilişkileri üzerinde olumsuz bir sonucu olmadığı ortaya çıkmıştır.
Publisher
The Center for Political, Economic and Social Research (PESA)
Reference69 articles.
1. Akçakanat, Tahsin ve Çarıkçı, İlker H. "Sağlık Kurumlarında Performansa Dayalı Ödeme Sistemi: Üniversite Hastanelerinde Çalışan Öğretim Üyeleri Üzerine Bir Araştırma." Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21/3 (2016), 865-892.
2. Akpınar, Ali Talip ve Taş, Yunus. "Perforansa Dayalı Ek Ödeme Sistmine İlişkin Hekimlerin Tutumları Üzerine Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde Bir Araştırma." Çalışma ve Toplum 37/2 (2013), 167-181.
3. Amuedo‐Dorantes, Catalina ve Mach, Traci. "Performance Pay and Fringe Benefits: Work Incentives or Compensating Wage Differentials?" International Journal of Manpower 24/6 (2003), 672–698.
4. Atkinson, Adele ve Diğerleri. "Evaluating the Impact of Performance-Related Pay for Teachers in England." Labour Economics 16/3 (2009), 251-261, DOI:10.1016/j.labeco.2008.10.003.
5. Aydın, Sabahattin ve Demir, Mehmet. Sağlıkta Performans Yönetimi - Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi, Ankara : Sağlıkta Dönüşüm Serisi-2 Sağlık Bakanlığı Yayını, 2006.