Pelargonium quercetorum Agnew’in toplam flavonoid, fenolik ve antioksidan aktiviteleri: in vivo ve in vitro yetiştirilen bitkinin karşılaştırılması

Abstract

Günümüzde, doğadan gelen ve fitokimyasal özelliğe sahip bileşikler (antioksidan, antimikrobiyal, antikanser, vb.) yan etkilerinin olmaması nedeniyle insan dostu ilaçlar olarak kabul edilirler. Bu nedenle bitkilerde de bulunan bu doğal antioksidan bileşiklere verilen önem her geçen gün artarak devam etmektedir. Pelargonium taksonları da solunum yolu enfeksiyonları, dizanteri, karaciğer şikayetleri ve ishal tedavisi, vb hastalıklarda iyileştirici olarak kullanılmaktadır. Bitki doku ve hücre kültürleri, polifenoller gibi bazı aktif metabolitlerin üretilmesi için iyi bir araçtır. Bu yöntemler ile sekonder metabolit üretiminin teşvik edildiği ve antioksidan kapasitede değişiklikler olduğu da bilinmektedir. Bu kapsamda araştırmamızda, Pelargonium quercetorum Agnew bitkisi in vivo (rizom ve toprak üstü kısım) ve in vitro şartlarda yetiştirilerek toplam fenolik, flavonoid ve antioksidan kapasitelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, en yüksek fenolik ve flavonoid içerik in vitro sürgün ekstresinde; en düşük fenolik ve flavonoid içerik ise rizom ekstresinde tespit edilmiştir. Araştırmamızda toplam antioksidan aktiviteyi belirlemek amacıyla 3 farklı yöntem (DPPH, ABTS, CUPRAC) kullanılmıştır. Antioksidan aktivite sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, her üç yöntemde de aktivite sıralamasının “in vitro sürgün ˃ in vivo toprak üstü ˃ in vivo rizom” şeklinde olduğu gözlenmiştir. DPPH yönteminde bitki ekstreleri pozitif kontrol olarak kullanılan BHT’ye göre, ABTS yönteminde ise BHA’ya göre daha iyi aktivite göstermiştir. Ayrıca toplam fenolik-flavonoid içerik ile antioksidan aktivite arasında pozitif korelasyon olduğu görülmüştür. Bu çalışmadan elde edilen veriler, P. quercetorum bitkisinin antioksidan aktiviteye sahip olduğunu, doğal kaynaklı antioksidan ve inhibitör madde arayışında çalışmamızın bir basamak olacağı düşünülmektedir.