Yapay Zekânın Edebiyatta Kullanım Serüveni

Abstract

Yapay zekâ ve ChatGPT son zamanlarda medyada, günlük yaşamda, farklı bilim dallarında kısacası hayatın her alanında sık sık duymaya başladığımız kavramlardır. ChatGPT ve diğer yapay zekâ araçları bazen ihtiyaçtan, bazen meraktan ve bazen de kişinin/firmanın/topluluğun kendisini farklı gösterme niyetiyle kullanılmaktadır. Şurası gerçek ki; yapay zekâ araçları araştırmacılar, öğrenciler, iş dünyası, farklı sektör temsilcileri, meraklı kişiler ve diğer ilgililer tarafından kısa zamanda büyük bir ilgi ile karşılanmıştır. Yapay zekânın yetersiz olduğu alanlar (duygu, his, derin yorum yapma, tarafsız davranma, karşıda bir insan varmış gibi konuşma, kusursuz tercüme yapma) konu uzmanları tarafından gün be gün çok hızlı şekilde geliştirilerek olgunlaştırılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, edebiyat alanında yapay zekâ araçlarının geçmişten günümüze kullanım durumunu, gelecekte üstleneceği rolü ortaya koymaktır. Ayrıca, Türkiye’de yapay zekâ ve edebiyat alanında yapılan çalışmalara odaklanılarak, dil işleme, metin analizi ve yaratıcı yazma üzerine gerçekleştirilen araştırmalara vurgu yapılmıştır. Bunun yanı sıra, yapay zekâ tarafından üretilen metinlerde telif ve güvenilirlik sorunlarına dikkat çekilerek, bu konuda yaşanan zorluklar tartışılmıştır. Çalışmada veri olarak bilimsel çalışma sonuçları, blog yazıları, raporlar, istatistiksel veriler, edebî eser üreticilerinin mülâkatları ve yapay zekâ kullanıcılarının ChatGPT ve Google Bard uygulama örnekleri kullanılmıştır. Çalışma literatür taramasına dayanmaktadır. Bu kapsamda yapay zekânın ne olduğu, tipleri/araçları, edebiyattaki kullanım düzeyi, yetersizlikleri/riskleri ve avantajları tarihî süreç dikkate alınarak üzerinde durulan hususlar arasındadır.