Affiliation:
1. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü
Abstract
Ceviz ağacı (Juglans regia L.), Juglandaceae familyasının iyi bilinen bir üyesi olup dünya çapında yaygın olarak yetiştirilmektedir. Antik çağlardan beri ceviz ağacının bazı kısımları geleneksel tıpta (venöz yetmezlik, hemoroit, hipoglisemi, ishal, astım, egzama, mide ağrısı, kanser ve mikrobiyal enfeksiyonlar gibi) çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Ceviz yaprağı ve yeşil kabuğu; kimyasal bileşimi (protein, yağ, karbonhidrat, E vitamini ile Ca, K, Mg, Fe, Zn ve Mn gibi mineraller) ve biyoaktif içerikleri (fenolikler, flavonoitler, organik asitler, triterpenik asitler, terpenler, terpenoitler, tetralon türevleri, megastigman türevleri ve juglon) bakımından dikkat çeken, ucuz ve bol bulunan, atık durumundaki önemli tarımsal yan ürünlerdir. Katma değeri yüksek ürünlerin ve fonksiyonel gıdaların geliştirilmesinde kullanılabilecek özellikleri olan ceviz yaprağı ve yeşil kabuğu; antioksidan, antimikrobiyal, antifungal, anti-inflamatuar, antidiyabetik, antihelmintik, antidiyareik, antihistaminik, antiülser, antiastmatik, immünomodülatör, antifertilite, antikanser, sağlıklı yaşlanmayı sağlayıcı ve hepatoprotektif gibi özellikleriyle insan sağlığına yararlıdırlar. Bu derlemede, ceviz yaprağı ve yeşil kabuğunun fitokimyasal profilleri ve kimyasal özelliklerine dikkat çekilerek, sağlığa yararları ve gıdalarda fonksiyonel katkı ve/veya nutrasötik olarak kullanım potansiyelleri hakkında genel bilgiler verilmiştir.