Reklam, Tüketim, Toplumsal Kimlik Döngüsünde Aaahh Belinda (2023) Filmini Okumak

Abstract

Kadının, dünyaya geldiği andan itibaren hazır olarak bulduğu toplumsal cinsiyet rolleri ve davranış kalıpları Türk sinemasında çok kez işlenmiştir. Ancak 1980’li yıllarla birlikte tüm dünyada feminist anlayışın yükselişe geçmesi Türkiye’de de kadının statüsünün yeniden sorgulanmasını gerekli kılmıştır. Bu yıllardan sonra kadın karakterlere yönelik filmlerin ve reklamların sayısında artış olmakla birlikte bu filmlerde kadın, erkeğin dünyasına ait bir meta olmaktan ziyade birey kimliğiyle ön plana çıkarılmaya başlanmıştır. Bu filmlerden bir tanesi de 1986 yılında çekilmiş olan ve yönetmenliğini Atıf Yılmaz’ın yapmış olduğu Aaahh Belinda adlı filmdir. Araştırmamıza konu olan film ise aynı adlı filmin Deniz Yorulmazer yönetmenliğinde 2023 yılında uyarlanmasıdır. Filmde birbirlerinin dünyalarına tamamen yabancı olan iki kadın üzerinden ele alınan kadın sorunu mizahi ve düşsel ögeler kullanılarak sürrealist bir biçimde anlatılmaktadır. Sahiplen(il)meyi kabul etmeyen, bireysel bir yaşamı benimseyen Dilara ile toplumun sunduğu hazır rollere uygun bir yaşamı olan Handan adlı iki kadının farklı dünyalarına göndermeler yapılmaktadır. Filmde, toplumsal anlamda hâlâ tam olarak çözüme kavuşmamış olan kadın sorunları ve kadınlara toplum tarafından çizilen çerçevenin sınırları sorgulanmaktadır. Araştırma bu yönüyle önem arz etmektedir. Nitel araştır-ma yöntemlerinden metin analizi yöntemiyle, aynı bedene sahip farklı evrenlerde yaşayan Dilara ve Handan adlı iki kadın üzerinden filmdeki ögeler analiz edilmiş ve çıkarımlarda bulunulmuştur. Her iki kadının da özgürleşme ve bulundukları dünyadan kurtuluş çabalarından, filmin Dilara lehine idealize edildiği sonucuna ulaşılmıştır.