Uygur Türkleri Üzerinde Dijital Gözetim

Abstract

Çin Halk Cumhuriyeti tarafından Doğu Türkistan üzerinde kurulan baskıcı yönetimin en önemli unsurları arasında dijital gözetim teknolojileri bulunmaktadır. Çalışmanın amacı Çin’in sahip olduğu teknoloji yoluyla Uygurlar üzerinde kurduğu dijital gözetimin ortaya konulmasıdır. Gözetimin ardında yatan felsefi ve ideolojik faktörlerin neler olduğu yine çalışmanın soruları arasındadır. Bu çerçevede Çin’in tarihi olarak ötekine bakışı ile Çinli olmayan milletleri yönetme politikaları ve Çin tarzı özerk yönetim anlayışı ele alınmıştır. Daha sonra sosyal düzen, devlete itaat ve hiyerarşi gibi prensiplere dayanan Konfüçyüsçü anlayışla kurulmuş dijital gözetim sistemi incelenmiştir. Bu amaçla Çin’in gözetleme odaklı teknolojik alt yapısı üzerine yapılmış akademik çalışmalar ve sivil toplum kuruluşlarının raporları taranmıştır. Çin hükümeti tarafından dünya kamuoyuna yapılan açıklamalar ile medyaya yansımış haber ve yorumlar incelenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre dijital gözetim Çin’in Uygur politikasındaki en önemli araçlardan biridir. Doğu Türkistan, dijital gözetim yoluyla bir açık hava hapishanesine çevrilmiş, Uygurlara kendi kimliklerini yaşayabilecekleri serbest bir alan bırakılmamıştır.