Çalışanların Politik Yeti Düzeyleri ile İzlenim Yönetimi Taktikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Politik yeti, diğer insanları etkilemek için doğruluk, güven ve samimiyet uyandıran biçimde çevre ile iyi ilişkiler kurmayı ve davranışlarını farklı durumlara göre ayarlayabilmeyi içeren sosyal bir yetenek olarak tanımlanırken (Cingöz, 2013:1 53); izlenim yönetimi ise, bireyin davranışlarıyla, söyledikleriyle ve görünümüyle çevresindeki bireyleri etkilemek amacıyla yaptığı girişimler (Riordan, Gross ve Maloney, 1994: 715) olarak ifade edilmektedir. Politik yeti ve izlenim yönetimi taktikleri birbiri ile ilişkili kavramlardır. Politik yeti bireysel amaçları gerçekleştirme amacı taşır ve çalışanlar da amaçlarına ulaşabilmek için izlenim yönetimi taktiklerini sıklıkla kullanırlar. Çalışanların politik yeti düzeyleri arttıkça izlenim yönetimi taktiklerini kullanma eğilimleri de artmaktadır (Alga ve Özdemir, 2018: 324). Araştırmanın amacı çalışanların görüşlerinden yararlanarak politik yeti ve izlenim yönetimi taktikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda “politik yeti ile izlenim yönetimi taktileri arasında ilişki var mıdır?” sorusuna yanıt aranmıştır. Literatür incelendiğinde politik yeti ve izlenim yönetimine ilişkin birçok araştırmanın yapıldığı görülmektedir. Ancak literatürde politik yeti ve izlenim yönetimi taktiklerini birlikte ele alan araştırmaların sayısının oldukça az olduğu dikkat çekmektedir. Bu bağlamda çalışanların politik yeti ve izlenim yönetimi taktiklerine ilişkin görüşlerinin birlikte incelenmesi ve aralarındaki ilişkinin uygulamalı bir araştırma ile ortaya konulması literatürdeki boşluğu doldurması açısından bu araştırmayı önemli kıldığı düşünülmektedir. Araştırmada tanımlanan politik yeti ve izlenim yönetimi taktiklerinin, hem yöneticiler hem de çalışanlar açısından artan önemi göz önünde bulundurulduğunda araştırmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırmada politik yeti ve izlenimi taktikleri arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Araştırmada ayrıca çalışanların politik yeti düzeylerinin izlenim yönetimi taktiklerini ne oranda açıkladığı da incelenmiştir. Araştırmaya 2022-2023 eğitim öğretim yılında Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde öğrenim gören ve kamu sektöründe çalışan 221 lisansüstü öğrenci katılmıştır. Elde edilen 221 veriden 180 veri analize uygun olarak belirlenmiştir. Katılımcıların politik yeti düzeylerini ölçmek amacıyla Ferris ve arkadaşları (2005) tarafından geliştirilerek, Atay (2010) tarafından Türkçe‘ ye uyarlanan 18 maddelik “Politik Yeti Envanteri”; izlenim yönetimi taktiklerini ölçmek amacıyla ise Bolino ve Turnley (1999) tarafından geliştirilen ve Türkçe' ye Basım, Tatar ve Şahin (2006) tarafından uyarlanan 22 maddelik “İzlenim Yönetimi Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS ve AMOS istatistik paket programları kullanılmıştır. Katılımcılardan toplanan veriler açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleriyle, korelasyon ve hiyerarşik çoklu regresyon analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre politik yeti ile izlenim yönetimi taktikleri arasında düşük düzeyde ve istatiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca elde edilen bulgular araştırmaya katılanların sosyal ağ oluşturma yeteneklerinin ve kişiler arası etki yeteneklerinin izlenim yönetimi taktiklerinden niteliklerini tanıtarak kendini sevdirmeyeçalışmanın bir yordayıcısı olduğunu ayrıca yine sosyal ağ geliştirme yeteneğinin karşısındakini yücelterek kendini sevdirmeye çalışmanın anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Araştırma sonuçları bulgular haline dönüştürülerek yorumlanmıştır.