Szkoła uspołeczniona: między odspołecznianiem i uspołecznianiem na nowo Perspektywa pedagogiki miejsca wspólnego

Abstract

Tekst jest próbą opisu współczesnej kondycji szkoły uspołecznionej. Zakres tego opisu mogą wyznaczać obserwowane aktualnie, współbieżne procesy polegające na jej odspołecznianiu – z jednej strony –i uspołecznianiu jej na nowo (i po nowemu, w nowych kontekstach), z drugiej. Odbywa się to w warunkach, w których na stale rosnącej fali prywatyzacji dobra publicznego, „naturalnie” kruche, bo wymagające nieustannego wzmacniania, fundamenty szkoły uspołecznionej wydają się kruszeć w sposób podważający jej status quo. Osłabły bowiem wartości, które ugruntowują – kluczową dla szkoły uspołecznionej – ideę edukacji powszechnej i równej, opartej na sprawiedliwości społecznej i budowanej w silnym związku z lokalnymi wymiarami życia społecznego, rozumianymi jako podstawa praktykowania demokratycznej wspólności. Tekst operuje przykładami z przestrzeni amerykańskiej i – wykorzystując perspektywę pedagogiki miejsca wspólnego – prowadzi w kierunku zrównoważonego rozwoju i polityki przerwania, ku puentom pokazującym znaczenie aktywności lokalnych wspólnot. Znaczenie to jest istotne z uwagi na pilną dzisiaj potrzebę zmian, zarówno w sferze rozumienia szkoły, jak i społecznego otoczenia, którego jest częścią. Tak szkoła, jak lokalna społeczność – wzajemnie powiązane – wymagają pełnomocnienia.