Muğla Yöresinden Selekte Edilen Dikenli İncir (Opuntia ficus-indica L.) Genotiplerinin Agromorfolojik ve Pomolojik Karakterizasyonu

Abstract

Köyceğiz ve Ortaca (Muğla) yöreleri doğal yetişme alanlarındaki dikenli incir Opuntia ficus-indica L. (Cactaceae) genotiplerinden klon adayı bitkilerin seçimine yönelik yapılan bu çalışmada 60 dikenli incir genotipinin morfolojik özellikleri, fenolojik dönemleri, pomolojik özellikleri UPOV protokolüne göre belirlenmiş ve bulgular kümeleme (Cluster) analizi ile değerlendirilerek üstün/farklı özellikleri olan 15 genotip ümitvar olarak seçilmiştir. Fenolojik dönemler; tomurcuk patlaması mart sonu ve nisan başı, tam çiçeklenme mayıs-haziran ayları boyunca, meyvelerin derim zamanı ise ağustos ve eylül ayları olarak gözlemlenmiştir. Genel kalitatif morfolojik karakterizasyonları; bitki büyüme şekli “dik”, bitki boyu “uzun”, klatod şekli “dar eliptik”, klatod dikenlilik durumu “çok az”, bir areolden çıkan diken sayısı “az”, meyve şekli “eliptik” meyve kabuk rengi “turuncu”- “sarı”, olarak gözlemlenmiştir. Seçilen genotiplerde meyve özelliklerinin karakterizasyonuna göre en yüksek değerler; meyve boyu 86.68 mm (OO6), meyve çapı 53.76 (KB3) mm, meyve ağırlığı 155.59 g (KH1) meyve kabuk ağırlığı 61.36 g (KH1) olarak elde edilmiştir. En fazla tohum sayısı 231.66 adet ile KH1 genotipinde sayılmıştır. SÇKM genel olarak %10.16 (KH4) ile %14.20 (KH1) arasında, ortalama TA %0.03 (KH4, OO7) ile % 0.11 (KH1) arasında bulunmuştur. Meyve et rengi ölçümlerindeki L* a* b* değerlerine göre genotiplerin meyve et renklerinin koyu sarıdan (KD5) turuncu-açık kırmızıya (OO4) kadar değiştiği belirlenmiştir. Dikenli incir meyvelerinin askorbik asit içeriği 6.51 mg 100 g-1 ile 17.25 mg 100 g-1 arasında değişen miktarlarda bulunmuştur. KH1 genotipi ise meyve ağırlığı, meyve iriliği, tohum sayısı ve pomolojik birçok kalite parametresi bakımından en yüksek özelliklere sahip olmuştur.