Ebeveyne Yabancılaşma Olgusu - Reddedilen Ebeveyn Olarak Baba

Abstract

Amaç: Ebeveyne Yabancılaşma; çocuğun ebeveynlerden birinin etkisi ile diğer ebeveyne karşı haksız biçimde yürüttüğü sürekli ve ısrarlı kötüleme, reddetme olarak tanımlanır. Çalışmada Ebeveyne Yabancılaşma olgusunu irdelemek, bunu etkileyen mekanizmaları açığa çıkarmak, babanın yabancılaşma konusundaki algılarına açıklık getirmek amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya İstanbul Adliyesi 9. Aile Mahkemesinde 2015-2016 yıllarında boşanma davası devam eden 54 çocuklu aileden 38 baba ve 73 çocuk olmak üzere 111 kişi katılmıştır. Sosyo demografik özellikler sosyo-demografik veri formu ile çocukların ebeveyne yabancılaşmaları Baker Yabancılaşma Ölçeği ile babaların babalık tutumları Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (AHÇYTÖ) ile değerlendirilmiş, babaların Ebeveyne Yabancılaşma hakkındaki algılarına açıklık getirmek amacıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Niceliksel veriler tanımlayıcı istatistik yöntemleri Ki Kare testi ve Kruskal Wallis testleri ile analiz edilmiş, anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır. Derinlemesine görüşme sonucu elde edilen niteliksel veriler ise içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmada çocukların %42,5’inin babalarına yabancılaşma geliştirdiği, ebeveyne yabancılaşma sürecinin aile içi şiddet ve çocuğa yönelik fiziksel şiddet iddiaları, baba ile görüşme durumları, babaların yaşları ile ilişkili olduğu görülmektedir. Ayrıca kardeşleri babalarına yabancılaşma yaşayan çocukların daha fazla, çocuklarına karşı koruyucu, demokratik ve otoriter tutumlar geliştiren babaların çocuklarının kendilerine daha az yabancılaştıkları anlaşılmaktadır. İçerik analizine göre babaların ifadeleri incelendiğinde anneye yönelik atıflar, sürecin babalık kimliği üzerindeki etkisi, babalık haklarını yitirme hissi ve ayrılık öncesi babalık algıları olmak üzere 4 tema belirlenmiştir. Sonuç: Ebeveyne Yabancılaşmanın ülkemizde de sık görülen bir sorun olduğu ve reddedilen babaların bu konuda daha yoğun paylaşımlarının bulunduğu görülmüştür.