HYPERICUM SCABRUM EKSTRESİNİN ANTİOKSİDAN, ENZİM İNHİBİTÖR AKTİVİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YBSK ANALİZİ

Abstract

Amaç: Diyabet ve obezite günümüzün en yaygın sağlık problemleri arasında yer almaktadır. Bu problemlerin tedavisi için yeni ilaç kaynaklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Toplumda geleneksel olarak kullanımı ile bilinen Hypericum scabrum bitkisi bu araştırmanın konusu olmuştur. Araştırma kapsamında H. scabrum bitkisinin toprak üstü kısımlarından hazırlanan etanol (%80) ekstresinin, antioksidan, antidiyabetik, anti-obezite, antikolesterol aktiviteleri ile fitokimyasal içeriğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: H. scabrum bitkisinin toprak üstü kısımlarından hazırlanan etanol (%80) ekstresinin toplam fenol, toplam flavonoit miktar tayini yapılmış ve fitokimyasal içerik değerlendirilmiştir. Aynı zamanda ekstre içeriğinde bulunan fenolik ve flavonoit bileşenler ters faz YBSK ile araştırılarak miktar tayini gerçekleştirilmiştir. Ekstrenin antioksidan etkisi DPPH radikal süpürücü etki, metal bağlama kapasite, demir indirgeme gücü, ABTS radikal süpürücü etki, toplam antioksidan kapasite testleriyle değerlendirilmiştir. Ekstrenin antidiyabetik etkisinin araştırılmasında a-glukozidaz ve a-amilaz enzim inhibitör aktiviteleri incelenmiştir. Anti-obezite, lipit metobolizma üzerinde etkilerinin araştırılmasında sırasıyla pankreatik lipaz ve kolesterol esteraz enzim inhibitör aktiviteleri incelenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Ekstre 2 mg/ml konsantasyonda %90.16 ± 0.13 DPPH radikal süpürücü etki ve %97.53 ± 0.22 ABTS radikal süpürücü etki göstermiştir. Ekstre 2 mg/ml konsantrasyonda a-glukozidaz enzimi üzerinde %98.80 ± 0.51 inhibitör etki göstermiş olup, bu değer standart madde olarak kullanılan akarboza (%99.13 ± 0.11) yakın bulunmuştur. Ekstre 2 mg/ml konsantrasyonda kolesterol esteraz enzimi üzerinde %68.63 ± 1.05 inhibitör etki göstermiştir. Ters faz YBSK analiz sonucuna göre ekstrenin 1.047 ± 0.000 g/100 g ekstre klorojenik asit içerdiği bulunmuştur. Bu bulgulara göre ekstrenin antidiyabetik etkili doğal bir kaynak olabileceği ve bu etkinin incelenmesi için daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılmıştır.