Suriye Uyruklu Öğrencilerin Problem Çözme Sürecinde Kullandıkları Bilişsel ve Üst Bilişsel Stratejilerin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Suriye uyruklu öğrencilerin problem çözme sürecinde kullandıkları bilişsel ve üst bilişsel stratejileri incelemektir. Çalışma, 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılı Güz döneminde, Hatay ilinde tamamen Suriye uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü bir ortaokulda 8. Sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma olarak desenlenen çalışmada katılımcılar, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Veriler sesli düşünme protokolü uygulanarak çevrimiçi bir uygulama aracılığıyla klinik görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Veri analiz sürecinde öğrencilerin problem çözme sürecinde transkript edilen sesli düşünceleri incelenerek hangi bilişsel ve üst bilişsel stratejileri kullandıkları incelenmiştir. Elde edilen bulgular öğrencilerin bilişsel stratejileri üst bilişsel stratejilerden daha fazla kullandıklarını göstermiştir. Öğrenciler okuma, kendi cümleleri ile ifade etme, hipotez oluşturma, hesaplama yapma bilişsel stratejilerini kullanırken görselleştirme ve tahmin etme bilişsel stratejilerini kullanmamışlardır. Üst bilişsel stratejilerden ise yorum yapma ve problemi anlamaya yönelik soru sorma gibi üretici olmayan stratejileri kullanırken, problemi analiz etme, çözümü kontrol etme, çözümü savunma gibi üretici stratejileri pek fazla kullanmadıkları görülmüştür. Öğrenciler en fazla problemi anlama sürecinde zorlanmış, plan yapma sürecini göz ardı etmiş, şekil, şema, tablo vb. temsiller kullanmamışlardır. Araştırmanın sonuçlarına göre Suriye uyruklu öğrencilerle çalışan öğretmenlerin problemi anlama, tahmin ve görselleştirme aşamalarına önem vermeleri önerilmiştir.