Yetişkin Bireylerde Beslenme Okuryazarlığının Ev Dışı Beslenme ve Besin Tercihleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada bireylerin beslenme okuryazarlığı düzeyinin ev dışında beslenme, eve dışarıdan yemek sipariş etme ve sağlıklı besin tercihleri üzerinde etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma 18-65 yaş arasında 393 gönüllü birey ile yürütülmüştür. Çevrimiçi anket yöntemi kullanılarak katılımcıların beslenme okuryazarlığı düzeyi, ev dışı yemek yeme, eve yemek sipariş etme sıklığı ve tercihleri sorgulanmıştır. Beslenme okuryazarlığını değerlendirmek için ‘Kendini Algılayan Gıda Okuryazarlığı Ölçeği’ (SPFLS) kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya 288 kadın (%73.3) ve 105 erkek (%26.7) katılmıştır. SPFLS toplam puan ortalaması kadın katılımcıların 89.58±12.21 iken, erkek katılımcıların 87.12±15.08 olarak bulunmuştur. Ev dışı yemek sipariş verme sıklığına göre toplam SPFLS puanı karşılaştırıldığında sık yemek sipariş edenler ile hiç/nadir ve seyrek sipariş veren grubun toplam SPFL puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p0.001). SPFLS toplam puanı medyan değerin (90) üzerinde olan katılımcıların sağlıklı yiyecek tüketim sıklığı (sebze, meyve, tam tahıl ürünler ve kurubaklagiller), medyan değerin altında olan katılımcılara göre yüksek bulunurken (sırasıyla p0.001, p=0.002, p0.001), sağlıksız tercihlerin (gazlı içecekler, hazır meyve suyu ve meşrubat) tüketim sıklığı, iş/okul haricinde ev dışında yeme sıklığı ve eve yemek sipariş etme sıklığı düşük bulunmuştur (sırasıyla p=0.012, p=0.001, p=0.002 ve p=0.004). Sonuç: Beslenme okuryazarlık düzeyi arttıkça sağlıklı tercihler yapma yönünde eğilimin arttığı görülmüştür. Halk sağlığı üzerinde değiştirilebilir bir risk faktörü olan beslenme okuryazarlığı düzeyinin yükseltilmesi ile toplum sağlığının iyileştirilebileceği ön görülmektedir.