Czasownik polisemiczny jako klaster aspektowy (na materiale polisemantu колоти)

Abstract

W artykule rozwinięta zostaje aspektologiczna koncepcja Laury Jandy. Refleksja idei tej uczonej o materiale imperfektywnych par gatunkowych prowadzi do wniosku, iż każdy czasownik polisemiczny jest potencjalnie klastrem gatunkowym. Klaster aspektowy składa się z dwóch segmentów: gatunkowego i czynnościowego. Segment gatunkowy ma trzy główne przejawy, których specyfika pozwala wyróżnić cztery rodzaje klastrów: 1) klaster polikategorialny jako integracja korelatywnych i izolatywnych imperfektywów; 2) klaster poliprefiksowy jako integracja korelatywnych i różnie prefiksowanych korelatywnych imperfektywów; 3) bi-implicative klaster jako integracja bezprefiksowego i prefiksowego imperfektywu-korelatywu ze wspólnym perfektywno-korelatywnym (tradycyjne trójki gatunkowe); 4) klaster kombinowany jako integracja dwóch lub więcej z wyżej wymienionych klastrów. Segment czynnościowy klastra aspektowego jest reprezentowany przez kombinację co najmniej trzech wariantów leksykalnych i semantycznych: jednego imperfektywu i dwóch lub więcej perfektywów należących do różnych podklas czynnościowych.