Medyanın Ulusal Kimlik İnşası Süreçlerinde Rolü/İşlevi: Tacikistan Örneği

Abstract

Sovyetlerin himayesinde diğer ulusların etkisinden kurtulmak için kendi ulusal kimlik inşa sürecini başlatan Tacikler, 1920’liyılların başından itibaren yeniden bir “öze dönüş” süreci içine girmişlerdir. Çalışmada Tacikistan’ın tarihsel olarak içinden geçtiği süreç alınmış ve ulusal kimlik inşa sürecinde temel başvuru kaynakları olan dil ve tarihleri irdelenmiştir. Bu bağlamda Taciklerin ulusal kimlik inşasına yoğunlaşılan 1920-1930 yılları arasındaki yayınlar incelenmiş ve söz konusu süreçte dil ve tarih temelli bir kimlik oluşumu için medyanın etkin bir araç olarak kullandığı saptanmıştır. Tacikistan’ın Büyük Horasan’dan kalan bir parça olduğunu savunan Tacikler, Farsça dili üzerinden bir aidiyet oluşturmaya çalışmışlardır. Farsça ve Samani Devleti’ni referans alarak tarihi kimliklerini güçlendirmeyi amaçlayan Tacikler, bölgenin kadim halkı oldukları iddiasını dönemin çeşitli gazete ve dergilerinde vurgulamışlardır. Bu yaklaşım doğrultusunda Tacik dilinde (Farsça) gazeteler yayınlanmaya başlamışlardır. Söz konusu dönemde Farsça dilinde yayınlanan Danesh ve Amuzegar, Avaze Tacike Kem Begel, Danesh-Binesh (Rehber’e Danesh) gazeteleri incelenmiş ve gazete içeriklerinde sıklıkla Tacik dili, Tacik tarihi ve kültürü konularına ilişkin yayınlar yapıldığı ve ulusal bilincin uyandırılması için medyanın etkin bir araç olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.