TACİKİSTAN’DA ULUSAL KİMLİK İNŞASI SÜRECİ

Abstract

Sovyetler Birliği’nin çöküşü ile birlikte bağımsızlığını kazanan ülkelerden biri olan Tacikistan, Sovyet baskısı son bulduğunda kendi tarihsel ve kültürel değerlerine dönmeye başlamış ve ulusal bir bilincin uyandırılması için çalışmalar başlatmıştır. Bu amaç doğrultusunda ulusal kimlik inşa süreci için harekete geçilmiştir. Dolayısıyla Tacikleri bölgenin diğer halklarından ayıran temel referans kaynaklarına yönelim söz konusu olmuştur. Bu çalışmada Tacikistan’da ulusal kimlik inşası süreci incelenmiş ve söz konusu süreçte Taciklerin temel başvuru kaynaklarının neler olduğu üzerinde durulmuştur. Böylelikle dil ve tarih ekseninde inşa edilen Tacik ulusal kimliğinin bileşenleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Taciklerin etnik kökeni ele alınmış, Tacikçe/Farsçanın kimlik inşa sürecindeki rolü irdelenmiştir. Ayrıca kimlik inşası sürecinde nasıl bir yol izlendiği ve diğer hangi unsurların söz konusu kimlik inşasında belirleyici olduğu tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte çalışmada Tacikistan’ın önde gelen aydınlarının, kimlik inşası sürecinde hangi tarihsel kökenlere yöneldikleri ve tarihsel kimliğin Büyük Horasan merkeze alınarak nasıl temellendirildiği araştırılmıştır. Literatür incelendiğinde Tacikistan’ın ulusal kimlik inşasında dil ve tarih şeklinde iki önemli unsurun belirleyici olduğu anlaşılmaktadır. Tacikistan, tarihsel olarak köklerini Samani Devleti’ne dayandırmış, tarih ve dil eksenli bir kimlik inşası üzerinde durularak geçmişle adeta bir köprü kurulmaya çalışılmıştır. Aynı şekilde Farsça üzerine de yoğunlaşılarak Tacik dili ve kültürü konusunda ulusal bir bilinç uyandırılması amaçlanmıştır.