DEVELOPMENT OF OUT-OF-SCHOOL LEARNING ACTIVITIES IN SCIENCE EDUCATION AND SAMPLE ACTIVITIES

Abstract

Yapılan araştırmalar okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitimi açısından önemli olduğunu göstermekle beraber okul dışı öğrenme etkinliklerinin sınıf yönetimindeki zorluklar veya ders materyallerinin yetersizliği gibi birtakım sebeplerden dolayı öğretmenler tarafından ders süreçlerinde çok fazla tercih edilmediğini göstermektedir. Bu bakımdan, okul dışı öğrenme etkinliklerine yönelik öğretmenlere ve öğretmen adaylarına yol gösterici materyallerin sunulmasının faydalı olacağı birçok araştırmacı tarafından savunulmaktadır. Bu durumdan hareketle, bu çalışmada okul dışı öğrenme ortamlarının planlamasına ilişkin etkinlik öncesi, etkinlik sırası ve etkinlik sonrası olmak üzere, yapılması gerekenlere uygun biçimde hazırlanmış olan Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı şablonu oluşturulmuştur. Ek olarak, bu plan şablonuna göre hazırlanmış olan iki adet okul dışı öğrenme etkinliği (1- Oyun parkları etkinliği, 2- Milli parklar etkinliği) okuyuculara sunulmuştur. Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı şablonunun hazırlanması sürecinde tasarım-temelli araştırma yöntemi kullanılmıştır. Hazırlanan ilk etkinlik güncel Fen Bilimleri dersi öğretim programında yer alan 5. sınıf İnsan ve Çevre ünitesindeki “F.5.6.2.1. İnsan ve çevre arasındaki etkileşimin önemini ifade eder.” kazanımına yönelik hazırlanmıştır. Hazırlanan etkinlik Öğretmenlik Uygulaması-II dersi kapsamında fen bilgisi öğretmen adayları tarafından 5. sınıfta öğrenimine devam eden 20 öğrenciye uygulanmış ve öğrencilerden etkinlik hakkında geri dönütler alınmıştır. Öğrencilerden alınan geri dönütler ve etkinlik sırasında alınan öğretmen adayı notları bütüncül bir şekilde değerlendirilerek ikinci etkinlik oluşturulmuştur. İkinci etkinlik güncel fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan ve 5. sınıf Canlılar Dünyası ünitesindeki “F.5.2.1.1. Canlılara örnekler vererek benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırır.” kazanımına yönelik hazırlanmıştır. Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı şablonunun ve bu şablonun içeriğine uygun olarak hazırlanan etkinlik planlarının derslerinde okul dışı öğrenme ortamlarından yararlanmak isteyen öğretmen adaylarına ve öğretmenlere fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca çalışmanın okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik etkinlik hazırlama konusunda yapılacak araştırmalara örnek teşkil edebileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, çalışmanın fen eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarından daha fazla yararlanılmasına katkı sağlayacağı öngörülmektedir.