Nitel Araştırmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik: Bir Model Önerisi

Abstract

Bilimsel bir çalışmanın niteliği, araştırmanın güvenilir ve geçerli olmasıyla yani bilimsel bir çalışmanın sonuçlarının olgusal dünyada olup-bitenleri açıklama ve temsil edebilme yeteneği ile doğrudan ilişkilidir. Araştırma bulgularının hangi bilimsel temelde elde edildiğini gösteren geçerlik ve güvenirlik ölçütü tüm görgül çalışmalar için önemli bir bilimsellik ölçütüdür. Nicel araştırmalarda geçerlilik ve güvenirlik ile ilgili belirsizlik olmamakla birlikte nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenirlikle ilgili önemli belirsizlik alanları bulunmaktadır. Bu kavramsal incelemenin temel amacı, nitel araştırmalar için geliştirilmiş olan geçerlilik ve güvenirlik ölçütlerinin ne ölçüde güvenilir ve geçerli olduğunu tartışarak işlevselliği yüksek bir model geliştirmenin imkânını sorgulamaktır. Araştırma amacı ve konuya uygunluğu nedeniyle kavramsal inceleme olarak tasarlanmıştır. Araştırma için geniş bir literatür taraması yapılarak ve konunun sorun alanları eleştirel bir incelemeye tabi tutularak söz konusu sorunun giderilmesine dair eşitli önerilerde bulunulmuştur. Araştırmada nitel araştırmaların geçerlilik ve güvenirliği konusunda ileri sürülen önerilerin, literatürdeki boşluğun doldurulmasına ve bundan sonraki araştırmalarda yol gösterici olmasına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.