PANDEMİ DÖNEMİ BORSA ETKİNLİĞİ ve BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Abstract

Dünyada, Covid-19 pandemi dönemi ile global ölçekte ortaya çıkan ve ekonomiler açısından olağanüstü hal oluşturan bir panik havası meydana gelmiştir. Bu sancılı sürecin yönetiminde devletler ve yatırımcılar açısından atılan adımlarda korku ve panik havası yaşanmıştır. Korku piyasasının tepkilerini ve insan yaşamına doğrudan etkisini ise borsa yatırımcısının kararları ve türev piyasalarda işlem yapan küçük ya da büyük ölçekli yatırımcıların kararları ile doğrudan finansal sistemlere yansıtabildikleri gözlemlenmiştir. Amaç: Bu çalışmada yatırımcıların kararları, hisse senedi tercihleri, borsa üzerindeki işlemleri konu alan ve Covid-19 sürecinde devletlerin teşviklerini inceleyen çalışmalar araştırma konusu olarak ele alınacaktır. Metodoloji: Literatürde yer alan çalışmaların hangi boyutları ile ele alındığı R Biblioshiny Programı ve VOSviewer programı aracılığıyla görsel haritalama teknikleri ile derlenmiş ve Covid-19’un hangi alanlarda daha çok çalışıldığı, hangi ülkeler, yazarlar, kelime grupları ile bir çalışma ortaya koydukları bibliyometrik analizler aracılığıyla bu çalışmada incelenmiştir Bulgular: Covid-19’un neden olduğu pandemi döneminde 2020-2021 yılları arasında borsa etkinliği ve yatırımcı davranışlarını ele alındığı 100 öncü çalışma incelenmiştir. Bu çalışmalarda korku ve tedirginliğin tüm sektörleri etkilediği bu durumun bir anomali olarak algılandığı görülmektedir. Kelime analizinde en sık rastlanılan araştırma konuları Covid-19, borsa, oynaklık, bulaşma, yayılma, hisse senedi piyasası, belirsizlik, ekonomik politikalar, koronavirüs olmuştur. VOSviewer programının çıktılarına göre en fazla çalışmanın yapıldığı ülkeler Çin, Fransa, Tunus, ABD, Hindistan’dır. Yoğunluk haritasına göre Hindistan, Malezya ve Türkiye’de çalışmaların sayısı giderek artmaktadır. Tematik haritalamada Covid-19’un oldukça çalışılmış ve iç bağları kuvvetli temalar arasına girdiği tespit edilmiştir. Özgünlük: Literatürde Covid-19’un borsa etkinliği ve yatırımcı kararları üzerindeki etkilerini bibliyometrik analiz yoluyla incelendiği çalışma sayısı oldukça azdır. Kelime analizleri, temel tanımlayıcı istatistik bulguları, tematik haritalama, yoğunluk ve bağlantı haritalarından elde edilen bulguların pandemi gibi olağanüstü durumların iyi bir şekilde analiz edilmesi yatırımcı davranışlarının ve beklentilerinin öngörülmesi ve yönetilmesi açısından önemli bir fırsat vermektedir. Bu çalışma ile literatürdeki ilerleme ve çalışma eğilimleri ortaya konularak yeni araştırmalar için yol haritası oluşturması, üretilecek politikalar için katkı sağlaması beklenmektedir.