HEDONİK FİYAT MODELİNE İLİŞKİN BİBLİYOMETRİK ANALİZ

Abstract

Hedonik fiyat yöntemi, farklılaşmış bir malın sahip olduğu özelliklerin malın fiyatına olan katkısını belirleyen bir yöntemdir. Bu yaklaşımda mallara ait herbir özelliğin örtük fiyatı, söz konusu malın i. (i. değer belirleyen özelliklerinin her biri) özelliğine göre türevi alınarak belirlenmektedir. Bu çalışmanın amacı hedonik fiyat yöntemini konu alan çalışmaları sınıflandırarak, literatürde bu konudaki eksikliklerin belirlenmesidir. Çalışma, hedonik fiyat yönteminin kullanım alanlarının belirlenmesine katkı sağlaması bakımından akademik anlamda önem taşımaktadır. Çalışmanın çıkış noktası doğrultusunda hedonik fiyat yöntemi konu alan lisansüstü tezler bibliyometrik analiz ile incelenmiştir. Bibliyometrik analizler, çalışmaların yıllar itibariyle dağılımlarının tespit edilmesini sağlayarak, araştırmacılar arasındaki etkileşimin boyutunu ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca bibliyometrik analizlerle çalışmaların zaman içindeki değişimi de tespit edilmektedir. Bu sebeple son dönemlerde sıklıkla uygulanmakta olan bir yöntemdir. Literatürde gayrimenkul değerleme yöntemlerinden biri olarak da bilinen hedonik fiyat yönteminin, son dönemlerdeki kullanım alanlarının belirlenmesi amacıyla çalışmada bibliyometrik analiz tercih edilmiştir. Çalışma örneklemini Google Scholar, Ebsco Open Dissertations, Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanlarında taranan, hedonik fiyat yöntemi konulu lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Çalışma sonuçları kapsamlı olarak değerlendirildiğinde hedonik fiyat yöntemini uygulayan çalışmalarda çoğunlukla konut ve arazi fiyatlarının araştırıldığı, bununla birlikte konu çeşitliliğin uluslararası tezlerde daha fazla olduğu görülmektedir. Ulusal alanda yazılmış tezler incelendiğinde ise hedonik fiyat yönteminin, turizmde otel oda fiyatlarının belirlenmesinde ve gayrimenkul sektöründe endeks geliştirmeye yönelik olarak kullanıldığı ancak sayısının oldukça az olduğu görülmüştür. Tezlerin araştırma yöntemine bakıldığında ise genellikle regresyon ve mekânsal regresyon yönteminin uygulandığı, bununla birlikte az da olsa kantil regresyon yönteminin uygulandığı görülmektedir.