Cerîr b. Abdullah el-Becelî’nin Askerî ve Siyasi Faaliyetleri (633-674)

Abstract

Cerîr b. Abdullah el-Becelî, Hz. Peygamber’in vefatına yakın bir dönemde iman etmesine rağmen dinine bağlı, gerek dış görünüşü gerekse ahlakının güzelliği ile tanınan örnek sahabîlerden biridir. Bu özellikleri ile Hz. Peygamber’in övgüsüne mazhar olmuş; dinî, siyasi ve askerî açılardan İslam toplumuna önemli katkılar sağlamıştır. Onun devletine hizmeti putperestlerin önemli tapınaklarından biri olan Zülhalesa’yı yıkmakla başlamıştır. Mürtedlerle mücadeleye katılmış, Becîle kabilesini bir araya toplayarak Sâsânîlere karşı yapılan savaşlarda İslam ordusuna büyük destek sağlamıştır. Dört halife döneminde kendisine verilen askerî ve idari görevleri başarıyla yerine getirmiştir. Cerîr b. Abdullah’ın en önemli özelliklerinden biri de Müslümanlar içerisinde çıkan herhangi bir meselede duyarsız kalmaması, insanları uyararak, nasihat ederek dinin emirlerine uygun bir şekilde hareket etmeye davet etmesidir. Müslümanlar bu konuda ona saygı duymuş, Hz. Peygamber’in kendisine böyle bir misyon yüklediğini bildikleri için uyarılarını dikkate almışlardır. Bu çalışmada Cerîr b. Abdullah’ın Halife Hz. Ebû Bekir tarafından Irak fetihlerine yönlendirmesinden itibaren vefatına kadar geçen dönemde İslam toplumu içerisindeki faaliyetleri askerî ve siyasi yönlerden ele alınmıştır.