Przetrzymywanie nielegalnych migrantów w ośrodkach recepcyjnych. Rozważania na kanwie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 15 grudnia 2016 r. w sprawie Khlaifia i inni przeciwko Włochom (skarga nr 16483/12)

Abstract

Europejska Konwencja Praw Człowieka chroni prawa wszystkich, także nielegalnych migrantów. Gwarancje tego rodzaju dotyczą konieczności poszanowania godności człowieka w kontekście ochrony przed nieludzkim i poniżającym traktowaniem oraz bezprawnym pozbawieniem wolności a także prawa do zaskarżania do sądu decyzji arbitralnych. Także dyrektywa unijna z 2008 r. zobowiązuje państwa członkowskie do stosowania wspólnych zasad postępowania w sprawie powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich. W tym samym dokumencie określono także warunki pobytu w ośrodkach recepcyjnych, co wobec kryzysu migracyjnego po 2014 r. wydaje się być rozwiązaniem celowym. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie, że mimo gwarancji konwencyjnych odnotowuje się skargi na warunki panujące w tych ośrodkach. Na podstawie wybranego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (kazus Khlaifia) można stwierdzić, że przetrzymywanie nielegalnych migrantów nosi cechy pozbawienia wolności ale nie może być traktowane w kategoriach nieludzkiego i poniżającego traktowania. Poza tym przepisy prawa krajowego powinny określać zasady pobytu w ośrodkach recepcyjnych i zapewnić ochronę sądową w przypadku wydania decyzji o charakterze deportacyjnym.