Türk Devletleri Teşkilatının Siyasi ve Ekonomik Potansiyeli

Abstract

Son yüzyılda, küresel politikaların temel aktörleri arasında, uluslararası örgütlerin etki alanı ve belirleyiciliği gittikçe artmaktadır. Barışın, güvenliğin, refahın yaygınlaşması gibi temel rollerine ek olarak uluslararası örgütler, aynı zamanda üyesi olan devletlerin çıkarlarını maksimize etme ve hükümetler arası ilişkileri geliştirme işlevleri de oynamaktadır. Bu kapsamda, çalışmada, tarihsel kökleri ve entelektüel derinliği olan Türk Devletleri Teşkilatı’nın küresel ve bölgesel ilişkiler bağlamında mevcut potansiyeli ve gelecek perspektifleri tartışılmıştır. Nispeten yeni bir bölgesel örgütlenme olan Türk Devletleri Teşkilatı’nın küresel aktörler arasında önemli bir yer edinebilmesi için, üye ülkelerin münferit ve ortak koşullarda sahip olduğu siyasi, askeri ve ekonomik potansiyelleri, güvenilir ve güncel veriler ile politik gerçekler çerçevesinde analiz edilmiş, elde edilen bulgular ve ilgili literatür yardımıyla, örgütün gelecekteki yönelimi ve politikaları konusunda birtakım perspektifler sunulmuştur. Analizi gerçekleştirebilmek için çeşitli kavramsal ve kuramsal açıklamalardan, tarihsel arka plandan ve mevcut durumu açıklamaya yardımcı olacak veri setlerinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda ilk olarak Teşkilata dayanak oluşturan felsefi ve ideolojik görüşler özetlenmiştir. Ardından Türk Devletleri Teşkilatının kurumsallaşma düzeyi incelenmiştir. Teşkilatın kuruluşu ve temel yapısı, tarihsel düzeyden yasal metinlere, kuruluşun organlarından işleyişine uzanan bir diyalektik içinde açıklanmaya çalışılmıştır. Bu açıklamalar sayesinde elde edilecek altyapı ile teşkilata üye ülkelerin potansiyelleri hem üye ülkeler bazında hem de başarılı bir örneklem ile karşılaştırmalı bir düzeyde ele alınabilecektir.