Amaç ve Yeterlilikler Perspektifinde 100. Yılda Türkiye’deki Jeomorfoloji Eğitimi.

Abstract

Bu makalede; ulusal perspektifte jeomorfoloji eğitiminin amaç ve mesleki yeterlilikleri değerlendirilerek, ülkemizdeki jeomorfoloji eğitimi hakkında geleceğe yönelik öngörüler yapılması amaçlanmıştır. Jeomorfoloji eğitiminin uluslararası dayanağı için ISCED 11 ve ISCED-F 13, ulusal tespit ve değerlendirmeler için jeomorfoloji eğitiminin ülkemiz yükseköğretimdeki güncel durumu ve YÖK Avrupa Yüksek Öğretim Alanı ile Uyum Projesi, mesleki açıdan ise ISCO 08, ISCO 88, MYK, İŞKUR, TUİK dokümanları, Jeomorfolog (6. Seviye) Ulusal Meslek Standarttı, Jeomorfolog (6. Seviye) Ulusal Yeterlilikleri birlikte ele alınmıştır. Ülkemizde önlisans, lisans ve lisansüstü eğitimin yapılandırılması Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Uluslararası İlişkiler Daire Başkanlığı kontrolünde sürdürülmektedir. Çalışmaların ana çerçevesi Avrupa Yükseköğretim Alanı ile Uyum Projesi esaslarına dayanmaktadır. Bologna Süreci, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ), Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ), Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması (ISCED), Uluslararası Standart Meslek Sınıflama Sistemi (ISCO), Avrupa Üniversiteler Birliği (EUA); Avrupa Yükseköğretim Alanı ile Uyum Projesinin temel protokolleridir. Mesleki Yeterlilik Kurulu (MYK), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK); ülkemizdeki meslekler ile ilgili çalışmaları yürüten temel kurumlardır. Bu kurumların temel dayanakları da YÖK’ün esas aldığı AYÇ, TYÇ, ISCED, ISCO ve EUA dokümanlarıdır. Günümüz itibarıyla, lisans düzeyinde jeomorfoloji eğitiminde henüz ulusal bir standart maalesef yoktur. Coğrafya lisans programı da dâhil olmak üzere, lisans düzeyinde Jeomorfoloji eğitimi verilen programlarda amaç ve yeterlilikler jeomorfoloji hedefli değildir. Coğrafya lisans eğitimi bütünlüğünün korunması önemli olmasına rağmen, YÖK bünyesinde ISCED-F 13, ISCO 08, AYÇ, TYÇ, EUA protokollerine uyum doğrultusunda yürütülen yeniden sınıflama ve program yapılandırması çalışmaları kapsamında, YÖK tarafından, coğrafya lisans programı yakın gelecekte bölünerek farklı ISCED-F 13 kodlarında sınıflandırılabilir. Coğrafya lisans programında olması muhtemel bu tarzdaki yeniden sınıflama; lisans düzeyindeki jeomorfoloji eğitiminin (Seviye 6), ulusal ölçekteki değişimine neden olabilir. Sınırlı sayıda da olsa Jeomorfoloji YL programlarının açılmış olması; amaç ve yeterlilikler perspektifinde jeomorfoloji eğitimi (Seviye 7) için olumlu gelişmedir.