The complexity of domestic violence against older women in rural areas. Characteristics of the co-occurrence of forms of violence and the relationship between perpetrators and victims

Abstract

<b>Cel</b>. Badanie nad zjawiskiem przemocy domowej wobec kobiet w wieku senioralnym, zrealizowane na obszarach wiejskich Pomorza Zachodniego, zorientowane zostało na charakterystykę struktury zjawiska (w postaci – ugruntowanych w tradycji badawczej i opisanych w literaturze – pięciu jego form: przemocy psychicznej, fizycznej, zaniedbań, przemocy ekonomicznej i seksualnej), a także charakterystykę relacji między sprawcami a ofiarami. <b>Metody.</b> Koncepcja badawcza zrealizowana została przy zastosowaniu techniki wywiadu audytoryjnego bazującego na kwestionariuszu. <b>Wyniki</b>. 35,5% starszych kobiet doświadcza przemocy psychicznej, 22,3% doświadcza zaniedbań ze strony bliskich, 8,3% – aktów przemocy ekonomicznej, 5,8% przemocy fizycznej oraz 0,8% przemocy seksualnej. Mając na uwadze sprawców przemocy domowej wobec starszych kobiet, 60,6% stanowią mężczyźni, najczęściej mężowie ofiar (50%) oraz synowie (25%). Sprawcami przemocy częściej są mężowie ofiar niż ich dzieci, te z kolei są sprawcami przemocy wobec starszych częściej niż ich małżonkowie (czyli zięciowie/synowe ofiar), konkubenci czy partnerzy. <b>Wnioski</b>. Zaniedbania częściej współwystępują niż nie współwystępują z przemocą psychiczną. Dwa rodzaje aktów przemocy psychicznej: poniżanie, uporczywe naigrywanie się/przykre wyśmiewanie/ośmieszanie w oczach innych oraz obwinianie za choćby drobne porażki, niepowodzenia/wielokrotne zrzucanie winy za własne błędy charakteryzują się wysokim potencjałem wiązania krzywd psychicznych z zaniedbaniami. Pozostają one w zależności z niemal wszystkimi, przyjętymi do badania, aktami zaniedbań. Taka korelacja form przemocy domowej może być odczytywana jako swoisty kompleks dysfunkcji relacji między członkami rodziny. Wyniki badania potwierdzają tezę, iż sytuację rodzin charakteryzuje swoista kumulacja warunków posiadających znamiona patologii wzorców życia rodzinnego, wyrażająca się występowaniem całych kompleksów doświadczanych krzywd, należących zwykle do więcej niż jednej formy przemocy.