Educational activities of American missionaries in the Ottoman Empire (the second half of the 19th century - the beginning of the 20th century)

Abstract

XIX դ. առաջին կեսից սկսած ամերիկյան միսիոներների մուտքն Օսմանյան կայսրություն, բազում դժվարությունների հանդիպելով հանդերձ, հանգեցրեց հայ ավետարանական համայնքի ձևավորմանը: Ավետարանականների նկատմամբ Կ. Պոլսի Հայոց պատրիարքարանի ճնշումները չխանգարեցին նրանց, որպես առանձին համայնքի ձևավորման գործընթացին: Հայ ավետարանականները հիմնեցին «Բարեպաշտության միություն» ընկերությունը, որի հիման վրա էլ 1846 թ. հուլիսի 1-ին Կ․ Պոլսում ձևավորվեց Հայ ավետարանական եկեղեցին: Եկեղեցու հովիվները, հոգևոր քարոզչությանը զուգահեռ, տանում էին նաև կրթական աշխատանքներ: Նրանք լրջորեն էին վերաբերում կրթությանը՝ նպատակ ունենալով հայ երիտասարդներին դարձնել ուսյալ թարգմանիչներ, հրահանգիչներ, բողոքական քարչոզիչներ: Բացվում են մի շարք նախակրթարաններ, քոլեջներ, ապա՝ բարձրագույն հաստատություններ, որոնց առարկայացանկում կարևոր տեղ էր հատկացվում Հայոց լեզվին և Հայոց պատմությանը: Начиная с первой половины XIX века, прибытие американских миссионеров в Османскую империю, несмотря на множество трудностей, привело к формированию армянской евангелистской общины. Армянские евангелисты основали общество «Союз благочестия», на основе которого в 1846 году был создан армянский патриархат Константинополя. 1 июля в Константинополе была образована Армянская евангелистская церковь. Они серьезно относились к образованию, стремясь превратить армянскую молодежь в образованных переводчиков, инструкторов, протестантских проповедников. Были открыты несколько начальных школ, колледжей и затем высших учебных заведений, в предметном списке которых важное место отводилось армянскому языку и истории Армении.