Abstract
Doğal afetler esnasında sosyal medya kullanımının afet yönetimi için sunduğu önemli fırsatlar bulunmaktadır. Doğal afetlerde sosyal medya kullanımının sağladığı olanakları araştıran çalışmalar sosyal medyanın afet durumlarında bilgi akışının sağlanması, iş birliği ve dayanışmanın gerçekleşmesi, duygusal destek sağlanması gibi konularda önemli fırsatlar sunduğunu tespit etmiştir. Türkiye’de 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş depreminde Twitter oldukça aktif bir şekilde kullanılmıştır. Bu çalışmada 6 Şubat tarihli depremlerde Twitter’ın kriz iletişimindeki rolünü analiz etmek amaçlanmıştır. Çalışmada afetin ilk 48 saatinde Twitter’ın nasıl kullanıldığı ve afetin gerçekleştiği ilk saatlerde Twitter’ın kullanımının nasıl farklılaştığı, hangi işlevleri yerine getirdiği sorularına yanıt aranmıştır. Bu doğrultuda Twitter’ın sunduğu “Trending Topic” listeleri ele alınmış, afetin ilk iki gününde saatlik listelerdeki etiketler ve sözcükler tematik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda Twitter’ın afetin ilk saatlerinden itibaren bir acil durum platformu işlevi gösterdiği ortaya konmuştur. Özellikle afetin ilk altı saatinde depremin etki alanını işaret eden yer bildirimleri öne çıkmış, “Acil Durum Çağrıları” temasına ilişkin sözcükler listelerde sıklıkla yer almıştır. İlk 24 saatte ise Twitter’daki paylaşımların daha çok “Yardım Çağrısı” ile “Eleştiri ve Tepki” temalarına ait olduğu, ikinci gün ise bu temaların yanında “İş birliği ve Dayanışma” temasına işaret eden sözcüklerin de listelerdeki yerinin belirginleştiği ortaya konmuştur. Listelerde öne çıkan “İş Birliği ve Dayanışma” teması altında yardım çağrıları ve ihtiyaçlara ilişkin bildirimlerin yanında afetzedelere yapılan yardımlara ilişkin geri bildirimlerin de yer aldığı saptanmıştır. Bu bulgu Twitter’ın afet durumlarında kanallar açtığını ve karşılıklı iletişime olanak sağladığını göstermektedir. Araştırma sonuçları afet yönetiminde sosyal medyanın kullanımının önemine ilişkin olarak sunulan kanıtlara katkı sağlamaktadır.
Publisher
Istanbul Ticaret Universitesi
Reference47 articles.
1. Ata, F. (2023). Afet Haberciliği: Kahramanmaraş Merkezli Depremler Sürecinde Sosyal Medyaya Yönelik Bir Değerlendirme. TRT Akademi, 8 (18), 606-629. DOI: 10.37679/trta.1271366
2. Austin, L., Liu,B.F., & Y. Jin (2012). How audiences seek out crisis information: exploring the social-mediated crisis communication model. Journal of Applied Communication Research. 40(2). 188–207.
3. B. Ü. KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi. (2023). 6 Şubat- 20 Şubat 2023
Depremlerine Ait Ön Değerlendirme Raporu. ttp://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/wp-content/uploads/2023/02/022023_Kahramanmaras-Gaziantep_Hatay_-BDTIM_On_degerlendirme_raporu.pdf
4. Brachten, F., Mirbabaie, M., Stieglitz, S., Berger, O., Bludau, S., & Schrickel, K. (2018). Threat or opportunity?-examining social bots in social media crisis communication. arXiv preprint arXiv:1810.09159.
5. Braun, V. ve Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. S. N. Şad, N.Özer ve A. Atli (Çev.). Journal of
Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898. DOIi: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m