Determitation of breast cancer risk situations and health beliefs regarding screening methods of women betweem 20-69 years of age applying to family medicine outpatient clinic

Abstract

Amaç: Çalışmamız ile polikliniğe başvuran kadın hastaların meme kanserinde erken tanı için önemli olan kendi kendine meme muayenesi ile mamografi taramalarına yönelik bakış açılarını Champion’un Sağlık İnanç Ölçeği ile belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ocak-Nisan 2021 tarihleri arasında İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği’ne başvuran 20-69 yaş arasındaki 285 kadın hasta dahil edilmiştir. Katılımcılara Meme Kanseri Risk Değerlendirme Formunun olduğu anket formu ve Champion’un Sağlık İnanç Ölçeği yüz yüze görüşme ile uygulanmıştır. Veriler SPSS 21.0 istatistik programı ile analize edildi. Değişkenlerin çözümlenmesinde frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde gibi tanımlayıcı istatistiklerden faydalanıldı. Analizinde ise bağımsız örneklem t-testi ve ki-kare testi kullanıldı. Bulgular %95 güven aralığında p< 0,05 anlamlılık olarak kabul edildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 42,46±13,30 yıl olup %66,7’si (n:190) evli, %21,4’ü (n:61) bekar, %11,9’u (34) ise boşanmış ya da dul olarak saptanmıştır. Katılımcıların özgeçmiş ve soy geçmişleri incelendiğinde kişisel meme hastalığı öyküsü %27’sinde (n:76), ailede meme kanseri öyküsü ise %14’ünde (n:40) saptanmıştır. Katılımcıların Champion Sağlık İnanç Ölçeği puan ortalamalarına bakıldığında ise en düşük puanı duyarlılık algısı 7,68±2,48; en yüksek puanı KKMM öz yeterliliği 36,16±9,27 ile aldığı saptanmıştır. Katılımcıların risk faktörlerinin SİMÖ alt gruplarından alınan puan ortalamalarını etkilediği görülmüştür. Sonuç: Verilerimiz sonucunda katılımcıların sosyodemografik özelliklerinden medeni durum, yaş, eğitim durumunun SİMÖ alt gruplarını etkilediği; tıbbi öyküleri incelendiğinde kişide meme hastalığı öyküsü ve ailede meme kanseri öyküsü olanlarda SİMÖ alt gruplarının etkilendiği görülmüştür. Meme kanseri taramaları toplum sağlığı için önemli bir konudur. Poliklinik hastalarına meme kanseri ve risk faktörleri hakkında bilgi verip tarama yöntemlerine yönelik sağlık inançlarını değerlendirip, eksikliği saptanan parametrelerde gerekli bilgilendirmeyi yapmak ve taramaları düzenli yapmalarını sağlamak önemlidir.