Afet Sonrası İlk 72 Saatte Yapılacak Faaliyetlere İlişkin Stratejiler: Türkiye

Abstract

Afetler, olağan yaşamı etkileyerek kesintiye uğratan, insanları fiziksel, ekonomik ve sosyal yönden kayıplara uğratan olaylar bütünüdür. Türkiye konumu itibariyle birçok afete maruz kalmaktadır. Bu durum afet yönetim sürecinin başarılı bir şekilde sürdürülmesini önemli kılmaktadır. Afet öncesi ve sonrası yapılacakların planlanması ve gerekli önlemlerin alınması afet yönetimi sürecinde büyük önem taşımaktadır. Özellikle arama kurtarma faaliyetleri için en önemli zaman dilimini ifade eden ilk 72 saatte uygulanacak stratejiler sürecin en önemli parçalarından birisidir. İlk 72 saat içerisindeki yapılacak faaliyetler, afet sonrası sürecin yönetimi ve iyileşme sürecinin başlaması için kritik bir süreci ifade etmektedir. Hızlı kurtarma ve ilk yardım, iletişim altyapısının sağlanması, acil ihtiyaçların karşılanması, hasar tespiti ve değerlendirme, toplumun güvenliğinin sağlanması ve koordinasyon merkezi oluşturulması gibi durumların çözülmesi afet sonrası ilk 72 saat içerisinde hayati önem taşır. Bu çalışma afet gerçekleştikten sonra kritik olan ilk 72 saat içerisinde uygulanacak stratejilerin belirlenmesini kapsamaktadır. Yapılan çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden yararlanılmıştır. Müdahale stratejilerinin belirlenmesinde etkili olan kriterler, Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemiyle ağırlıklandırılmıştır. Ağırlıklandırılan kriterler doğrultusunda oluşturulan stratejiler ise Technique For Order Preference By Similarity To An Ideal Solution (TOPSIS) yöntemi kullanılarak önceliklendirilmiştir. AHP yöntemiyle kriterlerin ağırlıklandırılması sonucunda, afet şiddeti ilk sırada, ardından afet türü ikinci sırada yer almaktadır. TOPSIS yöntemiyle stratejilerin sıralanmasında ise hızlı kurtarma ve ilk yardım birinci sırada, koordinasyon merkezi oluşturulması ise ikinci sırada yer almaktadır. Bu şekilde, faaliyetlerin önem sırasını belirleyerek en kısa sürede etkili sonuca ulaşmayı hedeflemekteyiz.