Bütün Parçaların Toplamından Daha Fazladır: Eğitim Bilimlerinde Sistematik Derleme Nasıl Yazılır?

Abstract

Sosyal bilimlerde her geçen gün artan araştırmalar, araştırmacılara farklı bağlamlarda karşılaştırmalı çalışmalar yapma fırsatı sunmaktadır. Araştırma sayısı arttıkça hem araştırmacılar hem uygulayıcılar, müdahale programlarının (uygulamaların) etkililiğinin ne olduğu konusunda çelişkiye düşmektelerdir. Nitekim sonuçlar karmaşık, tutarsız ya da çelişkili olabilmektedir. Bu noktada, araştırmalar üstü çalışmaların yapılmasına gerek duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı sistematik derlemelerin eğitim bilimlerinde kullanımı hakkında bilgi vermektir. Sistematik derlemeler, araştırmacılara, politika yapıcılara ve uygulayıcılara bir konuda derinlemesine ve detaylı sonuçlar sunmaktadır. Bu çalışmada sistematik derlemenin tanımı, eğitim bilimlerinde kullanımı ve aşamaları alanyazındaki tartışmalar ışığında derlenmiştir. Buna göre sistematik derlemenin üç aşamasından söz edilebilir. Bu aşamalar; derlemenin tasarlanması, arama ve tarama ile derlemenin raporlaştırılmasıdır. Sistematik derleme tasarlanırken dikkat edilmesi gereken bazı yanlılık türleri vardır. Bu yanlılık türleri ise seçim, basım, gecikme, seçici sonuç raporlama, yanlılık riski değerlendirmesinin azlığı, dil, duplikasyon ve veritabanı yanlılığıdır. Sistematik derleme hazırlanırken çeşitli yazılımlar ve platformalardan yararlanılabilir; ancak özellikle yanlılık oluşmaması açısından bunların dikkatli kullanılması gerekmektedir.