Abstract
Çinko oksit (ZnO) temelli nano boyutlu parçacıklar, fotokatalitik etkileri, birim hacim başına oldukça yüksek olan yüzey alanları ve foto-kararlılıklarının yanı sıra, biyolojik potansiyelleri nedeniyle de özellikle son yıllarda oldukça dikkat çekmektedirler. Bu makalede, bakır asetat, çinko asetat ve mangan asetat öncüleri kullanılarak sol-jel yönte-miyle sentezlenmiş nano-boyutlu mangan katkılı çinko-bakır oksit nano-parçacıkların (Zn0.99-xMnxCu0.01O x=0.00, 0.01, 0.03, 0.05, 0.10), kristal özellikleri, morfolojik yapıları, fotokatalitik performansları ve hemolitik özellikleri araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, yine sol-jel yöntemiyle sentezlenmiş nano boyutlu ZnCuO parçacıklara ait bulgu-lar ile kıyaslamalı olarak verilmiştir. Örneklerin kristal yapı özellikleri ile yüzeylere ait morfolojik özellikler, sırasıyla x-ışını kırınım spektroskopisi (XRD) ve taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılarak incelenmiştir. Yapısal karakterizasyonlara ek olarak, Zn0.99-xMnxCu0.01O nanoparçacıkların fotokatalitik özellikleri de model organik molekül olarak kristal viyole (crystal violet - CV) kullanılarak incelenmiş, CV’nin fotokatalitik bozunma süreci ultraviyole-görünür alan (UV-vis) spektroskopisi ile takip edilmiştir. Ayrıca, Zn0.99-xMnxCu0.01O nanoparçacıkların biyomedikal uygulamalar açısından potansiyele sahip olup olmadığının tespiti amacıyla kan uyumluluğu testleri de gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen numuneler içerisinde en yüksek fotokatalitik aktivite ve en yüksek kan uyumluluğu-nun Zn0.94Mn0.05Cu0.01O nanoparçacıklar tarafından gösterildiği tespit edilmiştir. Zn0.94Mn0.05Cu0.01O nanoparçacık-lar, 330 dakika sonunda CV başlangıç miktarının %78.1’ini degrade ederken, çalışılan her iki konsantrasyonda (1.0 mg mL-1 ve 5.0 mg mL-1) %5’in altında hemolize sebep olarak belirgin bir kan uyumluluğu göstermiştir.
Publisher
Canakkale Onsekiz Mart University