Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi-Reference-Cited by-同舟云学术

Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi

Published:2024-06-25 Issue:2 Volume:10 Page:285-299
ISSN:2757-5195
Container-title:Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
language:
Short-container-title:

Author:

Topçu Sadettin¹^ORCID,Tosun Hasan²^ORCID

Affiliation:

1. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi

2. Mudanya Üniversitesi

Abstract

Dolgu barajların güvenliği, inşaatında kullanılan malzemelerin su akımıyla taşınması olarak tanımlanan içsel erozyon ile tehdit edilmektedir. Özellikle geçirimsiz perde inşaatında kullanılan kil zeminlerde gelişen çekme çatlaklarında oluşan içsel erozyon türlerinden olan kaçak erozyon, çekme çatlağının derinliği ve genişliği ile ilgili hidrolik parametrelerle kontrol edilir. Ek olarak kil zeminin içsel erozyon direncini kapsayan malzeme özellikleri de göz önünde tutulur. Bu çalışmada bu kontrol faktörlerine ilave olarak çatlama sonrası çatlak duvarlarında gelişen gerilme koşullarının da dikkate alınabilmesi için dolgu barajlardaki çatlak mekanizmasından faydalanılarak yeni bir yaklaşım üretilmiştir. Bu yaklaşımın da laboratuvar koşullarında fiziksel olarak modellenebilmesi için nümerik analiz yardımıyla yeni bir test cihazı; Modifiye Edilmiş Gerilme Kontrollü Üç Eksenli Test Cihazı (MGÜET), tanımlanmıştır. Duvarları tam düşey ve tam yatayda olan çekme çatlaklarının çatlama sonrası duvarlarında toplam gerilme esasında oluşan asal gerilme koşulları, bu test cihazıyla laboratuvar koşullarında oluşturulabilmiştir. Dolgu barajlarda gelişen çekme çatlakları, silindirik zemin örneğinde oluşturulan dairesel bir delik ile modellenmiştir. Böylece, içi boş silindirik cisimlerin mekaniğinden faydalanılarak çekme çatlaklarının çatlama sonrası duvar gerilmeleri, dairesel deliğin duvarında gelişen gerilmeler ile açıklanabilmektedir.

Publisher

Canakkale Onsekiz Mart University

Reference33 articles.

1. J. Lowe, Recent development in the design and construction of earth and rockfill dams, 10th International Congress on Large Dams, Montreal, Canada, 1970, pp. 11–23.

2. S. Topçu, Kil çekirdekli kaya dolgu barajlarda hidrolik çatlama potansiyelinin tahmin edilmesi, DSİ Teknik Bülten 125 (2017) 1–7.

3. M. Foster, R. Fell, M. Spannagle, The statistics of embankment dam failures and accidents, Canadian Geotechnical Journal 37 (5) (2000) 1000–1024.

4. S. Topçu, Comparative analysis of internal erosion behaviour for fine grained soils under different stress state, Doctoral Dissertation Eskişehir Osmangazi University (2021) Eskişehir.

5. United States of Burea of Reclamation (USBR), Design Standard No. 13. Embankment Dams, Protective Filters (2011), https://www.usbr.gov/tsc/techreferences/designstandards-datacollectionguides/finalds-pdfs/DS13-5.pdf, Accessed 17 Oct 2023.