Affiliation:
1. MARDIN ARTUKLU UNIVERSITY
Abstract
Kronik hastalıklar uzun seyirli sağlık sorunlarıdır. Günümüzde küresel mortalite ve morbidite nedenlerindendir. Küresel değişimler kronik hastalıkların insidans ve prevalansında artışa neden olur. Kronik hastalıkların çoğu için değiştirilebilir risk faktörleri vardır. Bu risk faktörleri; tütün kullanımı ve ikincil sigara dumanına maruziyet, meyve ve sebze içeriği az, sodyum ve doymuş yağlarda yüksek diyetler dahil olmak üzere kötü beslenme, fiziksel inaktivite, aşırı kilo ve aşırı alkol tüketimi sayılabilir. Özellikle tütün içimi, aşırı kilo ve fiziksel hareketsizlik kronik hastalıklarla ilişkili ekonomik yüke önemli ölçüde katkıda bulunan değiştirilebilir üç ana risk faktörüdür. Bulaşıcı olmayan hastalıklardan (BOH) kaynaklanan ölümleri azaltmanın en önemli yollarından biri bunların gelişmesine yol açan risk faktörlerini kontrol etmektir. Bu risk faktörlerinin üstesinden gelmek sadece hayat kurtarmakla kalmaz, aynı zamanda ülkeler için büyük bir ekonomik destek sağlar. Bu hastalıkları önlemenin ötesinde, bulaşıcı olmayan hastalıkların yönetimi de çok önemlidir. Bulaşıcı olmayan hastalıkların yönetimi, hastalıkların tespiti, taranması ve tedavisi ile ihtiyacı olanlar için palyatif bakımı içermektedir. Bu hastalıklardan kaynaklanan erken ölümlerin büyük çoğunluğu genel sağlık kapsamının yetersiz olması veya sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olduğu düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir. Bu nedenle, evrensel sağlık kapsamının geliştirilmesi ve teşvik edilmesi bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadelede ve önlenebilir küresel ölümlerin sayısını azaltmada oldukça önemlidir.
Publisher
Mardin Artuklu University
Reference31 articles.
1. Özdemir Ü, Taşçı S. Kronik hastalıklarda psikososyal sorunlar ve bakım. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;1(1):57-69.
2. Centers for Disease Control and Prevention. About chronic diseases. Erişim tarihi: 13.11.2022. Erişim linki: https://www.cdc.gov/chronicdisease/about/index.htm
3. Mayes R, Armistead B. Chronic disease, prevention policy, and the future of public health and primary care. Med Health Care Philos. 2013;16(4):691-7. doi: 10.1007/s11019-012-9454-0.
4. Karakoç Kumsar A, Taşkın Yılmaz F. Kronik hastalıklarda yaşam kalitesine genel bakış. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2014;2(2):62-70.
5. Barondess JA. Scanning the chronic disease terrain: Prospects and opportunities. Trans Am Clin Climatol Assoc. 2014;125:45-56.