Affiliation:
1. ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Bu yazıda günümüzde bir profesyonel plancının, kendi alanına özgü bir planlama süreci tasarlamasına yardımcı olacak düşünce kanalları ve yaklaşımları kurgulanmaya çalışılmaktadır. Böyle bir yaklaşım kurgulanırken günümüzde planlama faaliyetlerinin i) iyi/doğru karar vermek, ii) toplumda varlığı kabul edilmiş sorunlara çözüm bulmak ve iii) toplumda var olan değişim ve dönüşümü yönlendirmek diye farklılaştığı kabul edilmektedir. Bu planlama faaliyetlerinin farklılaşmasının ikinci boyutunu kullanılan bilimsel bilgi paradigmaları belirlemektedir. Bunların en eskisini temsili bilimler oluşturmaktadır. Plancılar onu araçsal bir rasyonelliği gerçekleştirirken kullanmaktadır. Bunu 1980’li yıllar sonrasında yapılanmacı (constructivist) bilimsel bilgi anlayışı izlemiş, iletişimsel rasyonalite ve müzakereci (deliberative) planlama sürecinin gelişmesine yol açmıştır. 2000’li yılardan sonra ise bunlara “temsili olmayan bilimler” eklenmiştir. Planlama faaliyetlerinin farklılaşmasının üçüncü boyutunu eylemi yapanın ölçeksel ayrışması oluşturmaktadır: i) bireyler, ii) küçük gruplar ve iii) komüniteler. Bu üç boyutlu sınıflandırmada günümüz plancıları için 27 seçenekli bir planlama yelpazesi elde edilmiş olmaktadır. Yazının devam eden kısmında ise komünite ölçeğinde planlama görevleri alan bir plancının, haklar temelli ve o komünitede demokrasi açığını azaltan bir planlama sürecini tasarlamasına/seçmeler yapmasına yardımcı olabilecek temel konularda kuramsal tartışmalar açılmaktadır. Ayrıca günümüzde gelişmekte olan temsil dışı kuramlar ve paradigma değişikliği konusunda devre dışı kalınmak istenmiyorsa, bu yeni paradigmanın günümüz dünyasında derinleşen eşitsizlik karşısında yapabilecekleri konusunda bir çözümleme yapmak gerektiğine dikkat çekilmektedir.
Publisher
GRID Architecture, Planning and Design Journal, Cankaya University
Subject
Hardware and Architecture,Geology,Geotechnical Engineering and Engineering Geology
Reference26 articles.
1. Beetham, D. (1991). Towards a Social-scientific Concept of Legitimacy. In The Legitimation of Power. Issues in Political Theory. Palgrave.
2. Blokland, T. (2017). Community as Urban Practices. Polity Press.
3. Buser, M. (2014). “Thinking Through Non-Representational and Affective Atmospheres in Planning Theory and Practice.” Planning Theory, 13(3), 227–243. https://doi.org/10.1177/1473095213491744
4. Burr, V. (2003). An Introduction to Social Constructivism. Routledge.
5. Clough, P. T. (2010). The Affective Turn: Political Economy, Biomedia, and Bodies. In M. Gregg & G. J. Seigworth (Eds.), The Affect Theory Reader (pp. 206–225). Duke University Press.