Nijerya'da Müslüman Hausalarda Geleneksel İnançların Kalıntıları

Abstract

Hausalar Kuzeybatı Afrika’nın büyük bir kesiminde bulunan etnik kimlikli bir halktır. Hausalarda üç dini kimlik vardır. Birincisi ağırlıklı olarak güneyde bulunan Protestan ve Katolik Hıristiyan Hausalar, ikincisi kuzeyde yer alan Sünni Müslüman Hausalar ve bunlar arasında geleneksel inanç ve pratiklerini sürdüren geleneksel Hausalardır. Müslüman ve Hıristiyan olarak tanımlanan kişilerin nüfusu özellikle 21. yüzyıl ile birlikte artmaktadır. Ancak Müslüman veya Hıristiyan olan Hausalar arasında birçok geleneksel inanç ve uygulamaların da devam ettiği görülmektedir. Bu sebeple insanların birbirleri ile etno-politik ve dini çizgilerle ilişki kurduğu bir ortam gelişmiştir. Makalenin konusu bu ilişki ağında var olan İslam, geleneksel inanç taraftarları Maguzawalar ve onların takip ettiği Bori kültüdür. Bori, İslam öncesi Hausalarda merkezinde ruh inancı bulunan bir inanç bütünüdür. Bori kültünün İslam sonrasında da yaygın olarak inanılan ve uygulanan bir inanç olması Hausa Müslümanları arasında bir cihat hareketinin doğmasına sebep olmuştur. Özellikle Bori kültünün temelinde ruh inancına dayanıyor olması ve bu inancın İslam’da cin inancı ile bağdaştırılması ile İslami olmayan fakat Müslümanların uyguladığı bidatlar türemiştir. Hausa halkının İslam’ı kabul etmesi yüzyıllar sürmüştür. Süreç içerisinde İslami değerlerin geleneksel uygulamalarla birleştirilmesi 19. yüzyılda İslam âlimlerin harekete geçmesine neden olmuştur. Böylece İslam’ın diğer kült ve inançlardan arındırılması amaçlanmıştır. Ancak yüzyıllar boyu farklı inançlarla birlikte yaşanması sonucu olarak iç içe geçmiş bazı İslami ve geleneksel uygulamaların ayrışması kolay olmamıştır.