Ev hanımları için ekolojik ayak izi farkındalığının belirlenmesi: Kayseri’de bir uygulama

Abstract

Dünya nüfusunun aşırı artması, doğal kaynakların giderek azalması ve çevre kirliliği sorunları son yıllarda birçok akademik çalışmaya konu olmaktadır. Çevre bilimciler 1990’ların başlarında insanlar tarafından doğal kaynakların ne oranda kullanıldığını ve doğal çevrede yapılan tahribatın miktarını ölçmeye yarayan bir kavram olarak “Ekolojik Ayak İzi” (EAİ) kavramını geliştirmişlerdir. Bu çalışmada Kayseri’de 4 farklı ilçeden tesadüfi olarak seçilen 461 ev hanımına “Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Ölçeği” uygulanmıştır. Ev hanımlarının EAİ farkındalık düzeylerinin, ölçeğin alt boyutlarında (gıda, ulaşım, enerji, atıklar ve su tüketimi) yaş, eğitim, çocuk sayısı, gelir düzeyi, çalışma durumu ve yaşanılan ilçe değişkenlerine göre anlamlı farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. MANOVA analiz sonuçlarına göre ilçeler arasında ev hanımlarının EAİ farkındalık düzeyleri, sadece gıda alt boyutunda yüzde 10 seviyesinde anlamlı bir farklılık göstermiştir. Diğer yandan ev hanımlarının EAİ farkındalık düzeyleri, ölçeğinin gıda, ulaşım ve enerji alt boyutlarında aile gelir seviyesine göre, ölçeğin tüm alt boyutlarında ise farklı yaş aralıklarına göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Çevre kirliliği içinde konut ve gıdanın payının yüksek olması ve bu çerçevede ev hanımlarının bu alanın merkezinde yer alması nedeniyle, ev hanımlarının ekolojik ayak izi farkındalığının artırılması, toplumun ekolojik ayak izinin azaltılması açısından önemli bir katkı sağlayacaktır