Kentlilik Bilinci Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Kentleşme, kırdan kente hızlı göç ve beraberinde getirdiği sorunlar; kente uyum süreci; kente karşı sorumluluk duymayan bireylerin kentlerde toplanması gibi pek çok sonuç doğuran bir olgudur. Bu sonuçlar, kentli bireylerin kendini yaşadığı yer ile özdeşleştirmesini, sorumluluklarının farkında olmasını, kentine sahip çıkmasını, kent yaşamına katılmasını gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda; bir kente aitlik, yerleşik hissetme, yere bağlılık, algı, farkındalık, sorumluluk, kent kültürü gibi kavramlarla ilişkili bulunan “Kentlilik Bilinci” olgusu, gün geçtikçe önemli hale gelmektedir. Bu öneme paralel olarak sosyal bilimler için dikkat çekici bir araştırma konusudur. Kavramla ilgili Türkçe alan yazın incelendiğinde, kentlilik bilinci çalışmalarında kullanılabilecek ölçek sayısının az olduğu, üzerinde uzlaşılmış bir ölçeğin bulunmadığı tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı bu çerçevede alanda araştırmalarda kullanılabilecek bir ölçme aracı geliştirilmesidir. Araştırma Denizli’de yaşayan 412 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, alan yazından hareketle oluşturulan geniş ifade havuzu neticesinde 20 ifadeli ölçeğe ulaşılmıştır. Bu ölçek ile yapılan çalışmalarda Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör analizleri uygulanmıştır. Kentlilik Bilinci Ölçeği’nin beş alt boyutlu bir faktöryel yapıya sahip olduğu; genel Cronbach Alpha katsayısı 0,79; alt ölçeklerin Cronbach Alpha değerlerinin 0,52 ile 0,68 arasında olduğu bulunmuştur. Analizler, Kentlilik Bilinci Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir araç olarak kullanılabileceğini göstermektedir.