Bazı Börülce (Vigna unguiculata L. Walp) Yerel Popülasyonlarının ve Tescilli Çeşitlerinin Siirt Ekolojik Koşullarına Adaptasyonunun Belirlenmesi

Abstract

Güneydoğu Anadolu bölgesi yaz dönemindeki aşırı sıcak ve kuru iklim özellikleri nedeniyle fasulye yetiştiriciliğine uygun değildir. Fasulye tarımına bir alternatif olarak börülce bitkisinin bölge tarımsal üretim desenine bir alternatif olabileceği düşünülmektedir. Börülce, sıcak ve kurak iklim koşullarına toleransı daha yüksek olan bir cinstir. Türkiye’de üretilen toplam börülcenin %75’i Ege bölgesinde yetiştirilmekte ve bu üretimin %45’i ise İzmir ilinde gerçekleşmektedir. Bu çalışma, farklı börülce genotiplerinin Siirt koşullarına adaptasyonunun belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Materyal olarak 3 adet yerel popülasyon ve 3 adet tescilli çeşit (Karnıkara, Karagöz, Akkız) kullanılmıştır. Çalışmada, çıkış süresi, çiçeklenme süresi, bakla bağlama süresi, bitki boyu, bitkide dal sayısı, ilk bakla yüksekliği, bakla uzunluğu, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bitkide tane sayısı, 1000-tane ağırlığı, biyolojik verim, tane verimi ve hasat indeksi incelenmiştir. Çalışma sonucunda çıkış süresi ve bitkide dal sayısı hariç incelenen diğer özellikler bakımından çeşit ve yerel popülasyonlar arasında oluşan farklılıkların istatistiki açıdan önemli olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada kullanılan genotiplere ait tane verimi değerleri 76.6-223.7 kg/da arasında değişkenlik göstermiş ve en yüksek tane verimi Karagöz çeşidinden elde edilmiştir. Sonuç olarak, Karagöz çeşidinin Siirt ekolojik koşullarında yetiştiricilik açısından önemli bir potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir.