МИКРОСКОПИЧЕСКИЕ И УЛЬТРАСТРУКТУРНЫЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ КЛЕТОЧНЫХ И ФИБРИЛЛЯРНЫХ СТРУКТУР, УЧАСТВУЮЩИХ В ОРГАНИЗАЦИИ ТВЕРДОЙ МОЗГОВОЙ ОБОЛОЧКИ У ДОМАШНИХ ГУСЕЙ

Abstract

Məqalədə ev qazlarının baş beyninin sərt qişasının təşkilində iştirak edən hüceyrəvi və fibrilyar strukturların histoloji və ultramikroskopik elementlərini öyrənmək məqsədilə aparılmış tədqiqat haqqında məlumat verilmişdir. Baş beyin qişalarından götürülmüş tikələrdən elektron mikroskopiyada qəbul olunmuş protokollar üzrə Araldit-Epon blokları, onlardan isə Leica EM UC7 ultratomunda (Almaniya) yarım- və ultranazik kəsiklər alınıb müvafiq olaraq işıq (Primo Star-Zeiss) və elektron (JEM-1400 – Yaponiya) mikroskoplarında baxılaraq şəkilləri çəkilmişdir. Əldə olunan məlumatlar göstərir ki, ev qazlarında baş beyninin sərt qişası formalaşmamış sıx birləşdirici toxumalar üçün xas olan hüceyrəvi və fibrilyar quruluşa malik strukturlardan ibarətdir. Tədqiqat işində əsas məqsəd ev qazlarında sərt qişanın hüdudi hüceyrəvi qatının bioloji sədd funksiyasına malik olub-olmadığına aydınlıq gətirmək olmuşdur. Ev qazlarının baş beyninin sərt qişasının sərhəd hüceyələrinin fasiləsiz qat əmələ gətirməməsi və hüceyrəvi elementlərinin yerşlədiyi nahiyədən asılı olmayaraq onlar arasında ultrastruktur olaraq sıx əlaqələrin aşkar edilməməsi təsvir edilən qişa səviyyəsində bioloji sədd (baryer) olmadığını söyləməyə əsas verir. The article provides information about the histological and ultrastructural studies of the cellular and fibrillar structures involved in the organization of dura mater of the brain of domestic geese. Araldite-Epon blocks were prepared from the pieces were obtained from the meninges according to the accepted protocols for electron microscopy. Semi- and ultrathin sections were taken from these blocks on a Leica EM UC7 ultratome (Germany) were examined by means of light (Primo Star – Zeiss) and electron (JEM-1400 – Japan) microscopes respectively. The obtained data show that the dura mater of the brain in domestic geese is composed of cellular and fibrillar structures typical of dense irregular connective tissues. The main goal of the research work was to elucidate whether the boundary cellular layer of the dura mater has a biological barrier function in domestic geese. The fact that the border cells of dura mater of the brain of domestic geese do not form a continuous layer and there are no ultrastructurally tight connections between them, regardless of the area where their cellular elements are located, is a reason to say that there is no biological barrier at the level of the described membrane. В статье приведены сведения о гистологических и ультраструктурных исследованиях клеточных и фибриллярных структур, участвующих в организации твердой мозговой оболочки у домашних гусей. Из кусочков, взятых из мозговых оболочек, приготовили Аральдит-Эпоновые блоки по принятым для электронной микроскопии протоколам, из них на ультратоме Leica EM UC7 (Германия) изготовили полу- и ультратонкие срезы для светового (Primo Star – Zeiss) и электронного (JEM-1400 – Япония) микроскопов соответственно. Полученные данные показывают, что твердая мозговая оболочка головного мозга домашних гусей состоит из структур с клеточно-фибриллярным строением, характерным для несформированных плотных соединительных тканей. Основная цель исследования состояла в том, чтобы выяснить, выполняет ли пограничный клеточный слой твердой мозговой оболочки биологическую барьерную функцию у домашних гусей. Тот факт, что пограничные клетки твердой оболочки головного мозга домашних гусей не образуют сплошного слоя и между ними ультраструктурно не обнаруживаются плотные контакты независимо от их места расположения, дает основание пологагать, что биологического барьера на уровне описанной оболочки не существует.