XRONİK OBSTRUKTİV AĞCİYƏR XƏSTƏLİYİ OLAN PASİYENTLƏRDƏ ÜRƏK-DAMAR SİSTEMİ RİSKİ: MENECMENT VƏ HƏYAT KEYFİYYƏTİ

Abstract

The article presents the results of a study on the relationship between the level of cardiovascular risk and clinical indicators of the severity of chronic obstructive pulmonary disease (COPD). 52 patients with COPD were examined: the dynamics of forced expiration in the first second, forced vital capacity were analyzed, followed by calculation the ratio of forced expiration in the first second to forced vital capacity. Patients were also stratified by COPD severity groups using the GOLD criteria (2023) and the level of cardiovascular risk determined by the method of SCORE. It has been shown that the rate of COPD exacerbations and the degree of airflow restriction are not only components of COPD severity assessment, but also interrelated with the formation / increase of cardiovascular risk in patients. In particular, with an increase in the severity of COPD and limiting the air flow rate, a decrease in persons with low and medium cardiovascular risk levels was recorded with a progressive increase in the proportion of patients with high cardiovascular risk. It was found that an increase in the frequency of high cardiovascular risk is determined by the level of forced expiration in the first second and the value of the Gensler index, which should be considered as informative criteria for cardiovascular risk among patients of the GOLD-2 group, while the frequency of exacerbations of COPD is also interrelated with the level of cardiovascular risk. The level of restrictions on daily activities of patients and the clinical severity of COPD are also correlated with the level of cardiovascular risk. The growth of limitations of daily activities and the severity of clinical manifestations of COPD are characterized by a direct correlation with the frequency of high cardiovascular risk, so it was shown a mutually aggravating nature of the clinical course of COPD and the level of cardiovascular risk. Məqalədə ürək-damar xəstəlikləri riskinin səviyyəsi ilə xronik obstruktiv ağciyər xəstəlikliyi (XOAX) klinik ağırlıq göstəriciləri arasındakı əlaqələri öyrənmək məqsədilə aparılmış tədqiqat işi haqqında məlumat verilmişdir. Bundan ötrü XOAX diaqnozu qoyulmuş 52 xəstə tədqiq edilmiş, onlarda ağciyərin forsirə edilmiş heyati tutumu öyrənilmiş və sonradan ağciyərlərin forsirə edilmiş həyati tutumunun forsirə edilmiş nəfəsvermənin birinci saniyəsinin göstəricisinə nisbəti hesablanmışdır. Həmçinin pasiyentlər GOLD (2023) meyarlarından istifadə edilməklə XOAX-ın ağırlıq dərəcələrinə görə qruplara bölünmüş və ürək-damar riskinin səviyyəsi SCORE şkalası vasitəsilə müəyyənləşdirilmişdir. Tədqiqat göstərmişdir ki, hava kütlələrinin tənəffüs yolları üzrə hərəkətinin təkçə XOAX-ın ağırlığının əsas amili deyil, həm də xəstələrdə ürək-damar patologiyasının formalaşması və artması ilə əlaqədar olan bir hadisədir. Müəyyən edilmişdir ki, ürək-damar patologiyası riskinin artması ilə şiddətləndirilmiş nəfəsvermənin ilk saniyəsinin və Hansler indeksinin səviyyəsi arasında əlaqə olduğu aşkar edilmişdir. Bunlara isə həm GOLD-2 qrupuna daxil olan pasiyentlərdə ürək-damar riskinin informativ meyarı kimi baxmaq olar; XOAX-ın kəskinləşmələrinin tezliyinin də ürək-damar riskinin səviyyəsi ilə əlaqəsi vardır. Xəstənin gündəlik fəaliyyətinin məhdudlaşması və XOAX-ın ağırlaşması da ürək-damar riskinin səviyyəsi arasında korrelyativ əlaqə vardır. Yəni fəaliyyət məhdudlaşması və XOAX-ın klinik təzahürlərinin ifadəlilik dərəcəsinin yüksəlməsi ürək-damar riskinin tezliyinin artması ilə müşayiət edilir. В статье представлены результаты исследования проведенного с целью изучить связь между уровнем сердечно-сосудистого риска и клиническими показателями тяжести хронической обструктивной болезни легких (ХОБЛ). Обследовано 52 больных ХОБЛ; проанализирована динамика форсированного выдоха за первую секунду, форсированной жизненной емкости легких с после­дующим расчетом отношения форсированного выдоха за первую секунду к форсированной жиз­ненной емкости легких. Пациенты также стратифицированы по группам тяжести ХОБЛ с исполь­зованием критериев GOLD (2023) и уровню сердечно-сосудистого риска, который определяли по шкале SCORE. Показано, что частота обострений ХОБЛ и степень ограничения воздушного потока по дыхатель­ным путям не только являются составляющими оценки тяжести ХОБЛ, но и взаимосвязаны с формированием/повышением сердечно-сосудистого риска у пациентов. Установлено, что увели­чение частоты высокого риска сердечно-сосудистой патологии определяется уровнем форсирован­ного выдоха за первую секунду и значением индекса Генслера, которые следует рассматривать как инфор­мативные критерии сердечно-сосудистого риска у пациентов группы GOLD-2, тогда как частота обострений ХОБЛ также взаимосвязана с уровнем сердечно-сосудистого риска. Уровень ограничений повседневной деятельности пациентов и клиническая тяжесть ХОБЛ также коррели­руют с уровнем сердечно-сосудистого риска. Рост ограничений повседневной деятельности и выраженность клини­ческих проявлений ХОБЛ характеризуются прямой корреляцией с частотой высокого сердечно-сосудистого риска.