РЕЗУЛЬТАТЫ РАННЕГО ХИРУРГИЧЕСКОГО ВМЕШАТЕЛЬСТВА ПРИ ПЕРЕЛОМАХ ДЛИННЫХ ТРУБЧАТЫХ КОСТЕЙ НИЖНЕЙ КОНЕЧНОСТИ, ВЫЗВАННЫХ ОГНЕСТРЕЛЬНЫМИ РАНЕНИЯМИ

Abstract

Məqalədə aşağı ətrafların uzun borulu sümüklərinin odlu silahla yaralanmaları nəticəsində yaranan açıq sınıqlara erkən cərrahi müdaxilədən sonra yara nahiyəsində törənən dəyişiklikləri, sağalma prosessinin gedişini və baş vermiş ağırlaşmaları araşdırmaq məqsədilə aparılmış tədqiqat haqqında məlumat verilmişdir. Tədqiqata II Qarabağ müharibəsi zamanı 28 sentyabr-14 noyabr 2020-ci il tarixlərində cəbhəyanı N saylı xətəxanada bud və baldır sümüklərinin odlu silah yaralanmaları nəticəsində əmələ gələn açıq sınığa görə cərrahi müalicə edilən yaşı 19 yaşdan 42-yə qədər olan 66 xəstənin (78 sınıqdan 40-ı bud və 38-i qamış sümüyü) məlumatları retrospektiv olaraq təhlil edilmişdir. Əməliyyat stolunda yara nahiyəsinin təkrarən debridement üsulu ilə təmizlənməsindən sonra sınıq fraqmentləri eyni ətrafın oxu nəzərə alınmaqla repozisiya edilmiş, təktərəfli xarici fiksator (13 ədəd) və İlizarov xarici fiksator aparatı ilə (65 ədəd) osteosintez əməliyyatı həyat keçirilmişdir. Fiksatorlar sınıq xəttində kifayət qədər konsolidasiya yaranan və ya tam bitişmə baş verən 38 xəstədə (48,7%) əməliyyatdan sonra 6-cı aya qədər çıxarılmışdır. 31 xəstədə (39,7%) isə sınığın bitişməsində gecikmə müşahidə edilmiş və xarici fiksatorlar 7-12 ay ərzində çıxarılmışdır. Ümumilikdə bütün xəstələrin 88,5%-də 12 ay ərzində tam bitişmə müşahidə edilmiş və yüksək nəticə əldə edilmişdir. 2 xəstədə amputasiya və 1 xəstədə xronik osteomielit ilə nəticələnən ağırlaşmalar qeydə alınmışdır. Tədqiqatda yüksək sağalma faizinin əldə olunması, amputasiya sayının minimal olması, infeksiya faizinin aşağı olması bir daha sübuta yetirmişdir. Açar sözlər: odlu silah yaralanması, qamış sümüyü sınığı, bud sümüyü sınığı, təktərəfli xarici fiksator, İlizarov xarici fiksator aparatı. В статье приведены сведения об исследовании, проведенном с целью изучения изменений в области раны, хода процесса заживления и осложнений, возникших после раннего оперативного вмешательства по поводу открытых переломов длинных трубчатых костей нижних конечностей, вызванных огнестрельными ранениями. Приведены данные 66 пациентов (из 78 переломов 40 бедренных костей и 38 большеберцовых костей) в возрасте от 19 до 42 лет, пролеченных хирургическим путем по поводу открытых переломов костей бедренной кости и голени в результате огнестрельных ранений в прифронтовом госпитале № Н во время Второй Карабахской войны в период с 28 сентября по 14 ноября 2020 г., и ретроспективно проанализированы. После повторной санации области раны на операционном столе произведена репозиция фрагментов перелома с учетом оси той же конечности, выполнена операция остеосинтеза аппаратами внешней односторонней фиксации (13 ед.) и аппаратом внешней фиксации Илизарова (65 ед.). Фиксаторы удалены к 6-му месяцу после операции у 38 пациентов (48,7%) с достаточной консолидацией в области перелома или полным сращением. У 31 пациента (39,7%) наблюдалась задержка сращения линии перелома, аппараты внешней фиксации были удалены в сроки от 7 до 12 мес. В общей сложности у 88,5% всех пациентов наступило полное сращение в течение 12 мес и был достигнут высокий результат. Зафиксированы осложнения, приведшие к ампутации у 2 пациентов и хроническому остеомиелиту у 1 пациента. Достижение высокой скорости выздоровления, минимального количества ампутаций и низкой заболеваемости в наших исследованиях еще раз доказало, что своевременные конкретные меры и правильное вмешательство являются главным условием для пострадавших во время войны. В то же время очень полезна и важна деятельность прифронтовых организованных госпиталей со всеми видами квалифицированных врачей. In the article, on the eve of the Second Karabakh War, wound healing, bone healing period, and complications after early surgical intervention in open fractures of long tubular bones of the lower extremity caused by gunshot injuries in hospitals close to the front line were investigated, and the advantages of timely interventions were evaluated. On the eve of the Second Karabakh Homeland War, on September 28–November 14, 2020, 66 patients with an average age of 24.8 (from 19 to 42 years) underwent surgical intervention due to open fractures of the femur and tibia bones caused by gunshot wounds in front-line hospital No. N (out of 78 fractures, 40 femoral and 38 tibial bones) were examined retrospectively after surgery. After repeated debridement of the wound site on the operating table, fracture fragments were repositioned, taking into account the axis of the same limb. An osteosynthesis operation was performed with a unilateral external fixator (13 units) and Ilizarov external fixator apparatus (65 units). In 38 patients (48.7%) with sufficient consolidation in the fracture line or complete union, the fixators were removed by the 6th month after surgery. In 31 patients (39.7%), a delay in fracture line union was observed and external fixators were removed within 7-12 months. In total, 88.5% of all patients had a complete union within 12 months and a high result was achieved. Complications resulting in amputation in 2 patients and chronic osteomyelitis in 1 patient were recorded. Our research proved the achievement of a high recovery rate, a minimal number of amputations, and a low infection rate.