EKSPERİMENTAL KRANİOSKELET TRAVMASI ZAMANI QARACİYƏRİN ÖDÇIXARICI FUNKSİYASININ TƏDQİQİ

Abstract

Представлены результаты исследования, проведенного с целью определения особенностей экскреторной билиарной функции печени в условиях экспериментальной краниоскелетной травмы на 1, 3 и 7 день посттравматического периода. Экспериментальные исследования были выполнены на 46 нелинейных белых зрелых самцах крыс. У животных опытной группы моделировали закрытую краниоскелетную травму и закрытый перелом костей бедра. Была оценена экскреторная билиарная функция печени, концентрация общих желчных кислот, общего холестерина, общего прямого и непрямого билирубина в желчи. Установлено, что период ранних проявлений экспериментальной краниоскелетной травмы сопровождается нарушением функции выведения желчи из печени, что проявляется снижением скорости выведения желчи и снижением выведения общих желчных кислот, общего холестерина, общего и прямого билирубина. Нарушения наиболее выражены на 7-й день периода после травмы. Полученные результаты свидетельствуют о том, что формирование желчи и экскреторная билиарная функция печени нарушаются в условиях смоделированной травмы, что следует учитывать при агрессивном фармакологическом лечении полиорганной недостаточности в условиях политравмы. Məqalədə eksperimental kranioskelet travmasına məruz qalmış laboratoriya heyvanlarında qaraciyərin ödçıxarıcı funksiyasını öyrənmək məqsədilə aparılmış tədqiqat işinin nəticələri şərh edilir. Eksperimentlər 46 baş yetkin erkək ağ siçovul üzərində aparılmışdır. Tədqiqat qrupundakı heyvanlarda qapalı kranioskelet travması və bud sümüyünün qapalı sınığı modelləşdirilmiş, eksperimentin 1, 3 və 7-ci günlərində qaraciyərin öd ifrazı funksiyası tədqiq edilmişdir. Öd ifrazının sürəti ilə birgə ödün tərkibində öd turşularının ümumi miqdarı, ümumi xolesterin, vasitəsiz (düz) və vasitəli bilirubin tədqiq edilmişdir. Tədqiqat göstərmişdir ki, eksperimental kranioskelet tavmalarından sonrakı ilk vaxtlardan başlayaraq, qaraciyərin ödçıxarıcı funksiyası pozulur; bu, öd ifrazının sürətinin və ödün tərkibində öd turşularının ümumi miqdarının, ümumi xolesterinin, ümumi və vasitəsiz bilirubinin konsentrasiyasının azalması ilə təzahür edir. Göstərilən dəyişikliklər travmadan sonrakı 7-ci gün xüsusilə dərin olur. Müəlliflərin fikrinə görə, alınmış nəticələr göstərir ki, travmanın modelləşdirilməsi nəticəsində qaraciyərin öd əmələgətirmə funksiyası və ekskretor biliar funksiyası pozulur. Beləliklə, politravma şəraitində törənən poliorqan çatışmazlığının farmakoloji müalicəsi zamanı qaraciyərin öd sekresiyasının pozulması da nəzərə alınmalıdır. The objective of the study was to find out the features of biliary excretion function of the liver in a setting of experimentally induced cranioskeletal injury at days 1, 3 and 7 of the post-injury period. The experimental studies were performed on 46 non-linear white mature male rats. Closed traumatic brain injury and closed fracture of a thigh bones was modelled in animals of experimental group. The biliary excretion function of the liver, concentrations of total bile acids, total cholesterol, total, direct and indirect bilirubin in bile were assessed. We found that the period of early manifestations of experimentally induced cranio-skeletal injury is accompanied by impaired biliary excretion function of the liver, which manifests as reduced biliary excretion rate and reduced excretion of total bile acids, total cholesterol, total and direct bilirubin. The disorders are the most pronounced at Day 7 of the post-injury period. Our results suggest that bile formation and bile excretion functions of the liver are impaired in case of cranioskeletal injury modeling, which should be considered during aggressive pharmacological therapy of multiple organ failure in polytrauma.