Abstract
Məqalədə işemik insultun inkişafının risk amilləri ilə nevroloji simptomların tezliyi, strukturu arasında qarşılıqlı əlaqələrin öyrənilməsi məqsədilə aparılmış tədqiqat işi haqqında məlumat verilmişdir. 2016-2020 - ci illər ərzində işemik insult keçirmiş, yaşı 40-dan 65-ə qədər olan hüquq-mühafizə orqanlarında çalışan (orta yaş 47,98±5,3) 225 pasiyent üzərində tədqiqat aparılmışdır. Pasiyentlər 2 yarımqrupa bölünmüşlər. Birinci (əsas) yarımqrupa standart terapiya ilə yanaşı trombolitik terapiya (TLT) aparılmış 119 (52,8±3,3%) pasiyent daxil edilmişdir. İkinci yarımqrupa (kontrol) daxil edilən 106 (47,2±3,3%) pasiyentdə standart terapiya tam həcmdə aparılmışdır. Təqiqata cəlb edilənlərin 11,72±2,2%-də nevrotik sindromun yüksək dərəcəsi, 25,0±2,9%-də mülayim dərəcəsi, 63,28±3,2% -də yüngül dərəcəsi müşahidə edilmişdir. 40-54 yaş qrupunda olan kişilərdə nevrotik sindromun yüngül dərəcəsi (77,08±3,7%) üstünlük təşkil edir, orta dərəcəsinə — 16,67±3,31% və yüksək dərəcəsinə 6,25±3,2%-də rast gəlinir. Müayinə olunan şəxslərin tez-tez səslənən şikayətlərindən biri baş ağrısı olmuşdur. 225 pasiyentdən 146 (64,89±3,2%) nəfər baş ağrısından şikayət etmişdir. Baş ağrısının spesifikliyinin təhlili (tezliyi, tarixçəsi, xarakteri, təzahüretmə vaxtı, davametmə müddəti və intensivliyi) araşdırılmışdır. Baş ağrısından şikayət edən 62 pasiyentdə bu simptom həftədə 2-3 dəfə olmuşdur. 18 pasiyent daimi baş ağrısından şikayət etmişdir. Əksər hallarda (66 pasiyent 45,21±4,1%) müayinə olunanlar il ərzində baş ağrısından şikayət etmişlər. İnsultun əsas profilaktikası risk amillərinin erkən aşkar edilməsi və onlara təsir göstərilməsi hesab edilir.
Представлены результаты исследования, проведенного с целью изучения частоты, структуры и факторов риска развития инсульта и их связи с неврологической симптоматикой. На основании разработанных клинико-лабораторных критериев в течение 2016-2020 гг. было обследовано 225 сотрудников правоохранительных органов, в возрасте от 40 до 65 лет (средний возраст 47,98±5,3) с диагнозом «ишемический инсульт». Все эти 225 пациентов были разделены на 2 подгруппы. В первую подгруппу (основную) вошли 119 (52,8±3,3%) пациентов, получавших в дополнение к стандартной терапии тромболитическую терапию (ТЛТ). Во вторую подгруппу (контрольная), вошли 106 (47,2±3,3%) пациентов, которым проводилась стандартная терапия. Проведенными исследованиями было установлено, что 146 (64,89±3,2%) из 225 обследованных лиц имели жалобу на головную боль. У 62 пациентов (42,47±4,2%), жаловавшихся на головную боль, данный симптом встречался 2-3 раза в неделю. Большинство обследуемых (75%) говорили о возникновении головных болей во второй половине дня и протекании по типу головной боли напряжения. Всего 35,62±3,9% (52 случая) обращались за медицинской помощью, чаще всего к терапевту (81 случай — 55,47%), и только у 44,53% (65 случаев) проводилось дополнительное обследование в основном в виде оценки глазного дна и рентгенографии черепа. Среди изолированных факторов риска превалировали ожирение и невротический синдром. Развитие сосудистых заболеваний чаще (83,3%-100%) отмечалось у пациентов, имеющих четыре и более факторов риска. Основу профилактики инсульта составляет своевременное выявление факторов риска и адекватное воздействие на них.
The article provides information about a study conducted to examine the relationship between the risk factors for the development of ischemic stroke and the frequency and structure of neurological symptoms. To achieve the goal of the study, based on developed clinical and laboratory criteria, during 2016-2020. 225 law enforcement officers were examined, aged from 40 to 65 years (average age 47.98±5.3) with a diagnosis of ischemic stroke. All these 225 patients were divided into 2 subgroups. The first subgroup (main) included 119 (52.8±3.3%) patients who received thrombolytic therapy (TLT) in addition to standard therapy. The second subgroup (control) included 106 (47.2±3.3%) patients who received standard therapy. The studies revealed that headache was one of the most common complaints among the patients examined. 146 (64.89±3.2%) of 225 examined individuals had a complaint of headache. In 62 patients (42.47±4.2%) who complained of headache, this symptom occurred 2-3 times a week. The majority of the subjects (75%) reported headaches occurring in the afternoon and occurring as tension-type headaches. A total of 35.62±3.9% (52 cases) sought medical help, most often from a therapist (81 cases - 55.47%), and only 44.53% (65 cases) underwent additional examination in the main type of assessment fundus and skull radiography. Among the isolated risk factors, obesity and neurotic syndrome prevailed. The development of vascular diseases was more often (83.3%-100%) observed in patients with four or more risk factors. The basis of stroke prevention is the timely identification of risk factors and adequate intervention on them.
Publisher
Azerbaijan Medical Journal
Reference9 articles.
1. Hüseynov V.Q., Talıbov F.Y., Əlimərdanov F.İ., Ələkbərova G.R. Müxtəlif blokadalarla fəsadlaşmiş ürək xəstəliklərinin müalicə xüsusiyyətləri // Prof. Ə.Əliyevin 90-illik yübileyinə həsr olunmuş elmi-praktiki konfransın materialları . Bakı – 2016, s. 259-260
2. Şirəliyeva R.K., Əliyev R.R. Azərbaycanın şimal-şərqində insultla bağlı ölüm və letallığın proqnozu // Ə.M.Əliyevin doğum gününə həsr olunmuş elmi-praktik konfransın məcmuəsi. Bakı, 2014, s.45-47
3. Levin O.S., Bril E.V. Pervichnaya i vtorichnaya profilaktika insulta // Sovremennaya terapiya v psihiatrii i nevrologii, 2016, No1, S.4-7.
4. Fonyakin A.V., Geraskina L.A. Profilaktika ishemicheskogo insulta Rekomendacii po antitromboticheskoj terapii / Pod red. Z.A. Suslinoj. M.: IMA-PRESS, 2014, 72 s.Dirnagl U., Simon R.P., Hallenbeck J.M. Ischemic tolerance and endogenous neuroprotection // Trends Neurosci. - 2017.- № 6. - P.248-254.
5. Dobkin B.H., Thompson A.J. Principles of Neurological Rehabilitation. In: Neurology in Clinical Practice. W.G.Bradley et al. (eds.). Chapter 54. Butterworth-Heinemann. 2016. P.234-238.