Huzur’da Aşkın Kronotopları

Abstract

Bu çalışmada, Mikhail Bakhtin’in bir anlatı formu olarak romanda zaman ve mekân tasavvuruna ilişkin kurduğu ve kronotop adını verdiği kavramsal çerçevede Huzur romanındaki aşk unsurlarını incelemektir. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanı, yakın tarihin hem siyasal hem kültürel değişimlerini yansıtması bakımından zaman ve mekân unsurlarının etkin kullanıldığı bir roman özelliği taşımaktadır. Bu bakımdan Bakhtin’in kronotop incelenmeye müsait bir romandır. Bakhtin’in, Einstein’ın Görelilik Teorisi’nden hareketle geliştirdiği, anlatı türlerindeki zaman ve mekân birlikteliğini esas alan kronotop kavramı, Bergson’un süre kavramıyla da uyum içerisindedir. Bu da, kronotopik okumanın, Tanpınar’ın varmak istediği sonsuzluk fikriyle uyum sağladığını göstermektedir. Çalışmamızda aşk temasına bağlı olarak İstanbul, Ada vapuru, sandal, iskele, musiki, köşk, yalı, apartman dairesi, salon, yatak odası, ayna, bahçe, sandık, eşik, merdiven, kapı kronotopları tespit edilerek karşılaşma, yakınlaşma ve eşik kronotopları başlıkları altında üç grupta incelenmiştir.