Dijital Şiddetin Kadınların Kariyer Gelişimleri Üzerine Etkisi: Yapısal Eşitlik Modellemesi

Abstract

Özel şirket ya da kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kadınların sanal ortamda maruz kaldıkları dijital şiddet olarak isimlendirilen ısrarlı takip, sözlü taciz, cinsel taciz, rahatsız edilme, tehdit edilme, aldatma, yıldırma gibi eylemler, kadınların ve özellikle genç kızların sanal ortamda daha fazla zaman geçirmesi, akıllı telefon ve internet kullanımlarının artmasıyla birlikte kadına yönelik şiddetin dijital platformlara taşınmasına vesile olmuştur. Dijital flört şiddeti, taciz, yıldırma ve tehdit yönüyle bu şiddet günümüzde gittikçe yaygınlaşmaktadır. Kadına yönelik dijital şiddet, teknolojinin kullanımıyla sosyal medya, e-posta, mesajlaşma uygulamaları gibi çeşitli platformlar aracılığıyla gerçekleştirilen ve kadınların psikolojik sağlığını bozabilen, iş verimliliğini azaltabilen ve iş performansını olumsuz yönde etkileyebilen, hatta işten ayrılma kararı alabilmelerine veya kariyer hedeflerinden vazgeçebilmelerine sebep olabilen güncel bir sorundur. Kadına yönelik şiddet, neredeyse dünyadaki tüm toplumların ortak sorunudur. Bu hayati bir öneme sahiptir zira şiddet olgusunun önlenememesi; bu durumdan başta çocuklar olmak üzere diğer aile fertlerinin de olumsuz etkileneceği, ailelerden meydana gelen toplumların da zarar göreceği ve sağlıksız bir toplum modelinin ortaya çıkacağı riskini doğuracaktır. Dolayısıyla evde, sokakta ve iş yerinde aktif bir biçimde varlık gösteren kadınların, yaşadıkları şiddet durumundan kurtulamaması herkes açısından sosyolojik bir tehdittir. Bu hâlde kadına yönelik şiddetin önlenmesi; sağlıklı bir aile, sağlıklı bir çalışma ortamı ve sağlıklı bir toplumun inşası için son derece önemlidir. Nicel araştırma yönteminin tercih edildiği bu araştırmada kapalı uçlu sorularla, ankete katılan kadınlardan kendilerine sorulan sorulara cevap vermeleri istenmiş ve araştırma sonrasında hem açımlayıcı hem de doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Bu sonuçlara göre araştırmaya katılan kadınların hayatlarında en az bir defa şiddetin herhangi bir türüne maruz kaldıkları görülmüştür. Bu kadınların önemli bölümü evde de iş yerinde de çeşitli baskılara maruz kalmışlardır. Kadınların yarıya yakını şiddet karşısındaki haklarını bilmediklerini ifade etmişlerdir. Dijital şiddetin hem yıkım hem de kontrol odaklı dijital şiddet alt boyutlarının ikisinin de mevcut kariyer memnuniyetini anlamlı ve negatif etkilediği bulunmuştur. Dijital şiddet ile mevcut kariyer memnuniyeti arasındaki ilişkide gelecek kariyer yöneliminin aracı rolü tespit edilmiştir. Böylece çalışan kadınların maruz kaldıkları dijital şiddetin mevcut kariyer memnuniyetleri üzerindeki olumsuz etkisi, kadınların gelecek kariyer yönelim algıları sayesinde ortadan kalkmıştır.