Affiliation:
1. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ
Abstract
Günümüzde internet, birçok alanda olduğu gibi sağlık alanında da bilgi edinebilmek için başvurulan ilk kaynak haline gelmiştir. Ancak internet ortamında herkes her istediğini yazıp yayımlayabilmekte, özellikle sosyal medyada çok kısıtlı bir kontrol dışında kişisel ve kurumsal yorumlar rahatlıkla yayılabilmektedir. Dolayısıyla internette, doğru bilgilerle birlikte genellikle yanlış veya doğrulanmamış aşırı bilgilerin hızlı bir şekilde yayılması durumu söz konusu olup bu durum “İnfodemi” olarak ifade edilmektedir. Böyle bir durum içerisinde, ulaşılan bilgilerin bilimsel ve çağdaş tıp uygulamaları açısından doğru olup olmadığının bilgiye ulaşan kişiler tarafından değerlendirilememesi önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yanlış bilgi kirliliği içinde karışıklığa düşmeden sağlık sorunlarına yönelik bilinçli kararlar alabilmek, bireylerin hem doğru ve güvenilir bilgiye erişebilme hem de yanlış, kusurlu veya yanıltmayı amaçlayan bilgiyi güvenilir olandan ayırt edebilme yeteneğine bağlıdır. Bu derlemede, infodemi, misenformasyon, dezenformasyon, malenformasyon ve bunların sağlık üzerine etkileri hakkında bilgi vermek; bu durumla mücadele kapsamında geliştirilen “İnfodemi yönetimi” ve “İnfodemiyoloji” kavramlarını açıklamak; bireylerin ve toplumun, hangi bilgiye güvenileceği ve neden güvenileceği hakkında bilgi sahibi olabilmelerinin, bilginin ve kaynakların güvenilirliği hakkında yargıda bulunabilmelerinin, kısaca bilgiyi değerlendirme yetkinliklerinin geliştirilmesi noktasında sağlık okuryazarlığının ve özellikle dijital sağlık okuryazarlığının önemini vurgulamak; internet ortamında ve sosyal medyada sağlık ile ilgili bilgilere ulaşmada dikkat edilmesi gereken noktalara değinmek amaçlanmıştır.
Publisher
Tıp Fakültesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi
Reference23 articles.
1. Günler OE. Bilgi toplumunda internetin önemi ve sağlık üzerindeki etkileri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2015; 17(29): 33-40.
2. Kilit DÖ, Erdal, EKE. Bireylerin sağlık bilgisi arama davranışlarının değerlendirilmesi: Isparta ili örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2019; 22(2): 401-436.
Avcı K, Avşar, Z. Sağlık iletişimi ve yeni medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2014; 39: 181-190.
3. World Health Organization (WHO). Infodemic. 2022. https://www.who.int/health-topics/infodemic#tab=tab_1.
4. The Lancet Infectious Diseases. The COVID-19 infodemic. Lancet Infect Dis. 2020; 20(8): 875. DOI: 10.1016/S1473-3099(20)30565-X.
5. Zarocostas J. How to fight an infodemic. Lancet. 2020; 395(10225): 676. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30461-X.