Sil Baştan: Pandemi Sürecinde Kadınların Derinleşen Yoksulluk Deneyimleri

Abstract

Bu çalışmada özellikle pandemi sürecinde daha da derinleşen yoksulluğun,  özellikle yoksulluk sınırı altında yaşayan kadınları nasıl etkilediğine odaklanılmıştır. Geçimini ev işçiliği ile sağlayan kadınların yoksulluk deneyimleri konu edilmektedir. Bu kapsamda yüz yüze derinlemesine görüşme gerçekleştirilen 14 kadın ev işçisinin pandemi öncesi ve pandeminin ilk bir yıllık sürecindeki yoğun kapanma dönemlerindeki yoksulluk deneyimleri, hane içi sağlıklı ve yeterli gıdaya erişim, sağlık hizmetlerine ve eğitim hakkına erişim, işsizlik deneyimleri gibi konular üzerinde durulmuştur. Görüşme bulgularına göre, pandemi öncesi dönemle karşılaştırıldığında, pandemi dönemindeki hane içi barınma ihtiyacını karşılama, fatura ödeme, gıdaya erişim, sağlık ve eğitime erişim gibi konularda “insani olmayan” koşullarda yaşamak zorunda kalmaya başladıkları; yakın çevrelerinin de benzer durumları yaşaması sebebiyle ekonomik destek bulmakta güçlük çektikleri görülmektedir. Pandemi öncesi döneme göre menstrüel ürünlere erişimde daha çok zorluk yaşayan kadınların, hane içi ihtiyaçların karşılanması için yardımlara başvurma, askıda ekmek ya da sıcak yemek sıralarında bekleme konularında da hanedeki erkeklerden daha görünür oldukları dikkat çekmektedir. Ayrıca pandemi öncesi dönemde yoksulluk sınırı altında yaşamalarına rağmen ‘dini referanslara dayanan’ bakış açısıyla kendilerini yoksul olarak tanımlamadıkları halde özellikle kapanma dönemlerinde ve işsiz kaldıkları dönemlerde kendilerini yoksul olarak gördükleri, yoksullukla mücadele için hane birleştirme, yemek bölüşme, kaçak elektrik kullanma gibi geçinme stratejileri geliştirdikleri ve yoksullukları derinleştikçe yoksulluğun kuşaklararası aktarımına ve geleceklerine dair kaygılarının ve ümitsizliklerinin arttığı görülmektedir.