Teknolojik Gelişme ve Fonksiyonel Gelir Dağılımı İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Kantil Regresyon Analizi

Abstract

Kapitalist sistemin temel çatışma öğesi olan emek ve sermaye arasındaki mücadelelerin teknoloji bağlamında ele alınması ve buradan hareketle teknolojik gelişmelerin gelir dağılımı üzerinden incelenmesi, kapitalizmin eşitsizlik üzerine kurulu sosyo-ekonomik yapısının gözlenmesine imkân tanımaktadır. Dolayısıyla, bu çalışmanın temel amacı, teknolojik gelişmenin fonksiyonel gelir dağılımı üzerindeki etkisini Türkiye ekonomisi itibariyle 1980-2021 dönemi için kantil regresyon analizi kullanarak incelemektir. Analiz bulguları, teknolojik gelişime bağlı olarak hem emek-içi ve hem sermaye-içi gelir dağılımının bozulduğunu ortaya koymuş, ancak emeğin milli gelirden aldığı payın çok daha fazla bozulmasına bağlı olarak fonksiyonel gelir dağılımının sermaye lehine değiştiğini göstermiştir. Ayrıca sonuçlar, teknolojik gelişim ile birlikte nitelikli emek gücünün milli gelir payının arttığını, niteliksiz emek gücünün atıl kaldığını, bu atıl işgücünün de kapitalist tarafından artı-değer amacıyla kullanıldığını ve böylece emek-içi gelir eşitsizliklerinin hızlandığını yansıtmıştır. Diğer taraftan, kapitalizmin sürüklediği rekabet yarışından galip çıkabilmek amacıyla teknolojiye yapılan yatırımların sermayenin temerküzüne yol açtığı da tespit edilmiş ve bu bağlamda sermaye sınıfı arasındaki gelir eşitsizliklerinin arttığı da gözlenmiştir. Genel olarak, teknolojik gelişim ile birlikte sermaye sınıfının zenginleştiği, işgücü sınıfının ise yoksullaştığı söylenebilmektedir.