DÖNGÜSEL BİR EKONOMİYE DOĞRU: AB27’DE MAKROEKONOMİK, ÇEVRESEL VE TEKNOLOJİK ETKENLERİN ANALİZİ

Abstract

21. yüzyılın ana gündem maddeleri arasında yer alan küresel iklim değişikliği ve çevresel bozulma, ülkeleri sürdürülebilirlik ile ekonomik büyümeyi dengeleyici hem ulusal hem de küresel ölçekte yeni strateji arayışlarına yönlendirmektedir. Çoğu ülke, sanayi stratejisini değiştirmekte ve sürdürülebilir büyüme/kalkınmanın bir unsuru olarak döngüsel ekonomiyi merkeze almaktadır. Öyle ki, döngüsel ekonomi tüm boyutlarıyla sürdürülebilir bir gelecek için ön koşul olarak görülmektedir. Kaynak ve enerji döngülerinin yavaşlatılması/daraltılması/ kapatılmasıyla; girdi, atık, emisyon ve enerji kayıplarının en aza indirilerek; yeniliği, tasarımı, bakım ve onarımı, yeniden kullanım ve üretimi, yenileme ve geri-dönüşümünü de içeren bir ekonomik sistemin yaratılmasını destekleyen; refah, istihdam ve sürdürülebilirliği arttırma gücü sağlayan kapsamlı bir dönüşümü ifade etmektedir. Bu anlayışla, kaynak tüketiminde artış olmaksızın (kaynak verimliliğini temel alan bir sistemle) ekonomik büyüme hedefleyen; hem üretim zincirini hem de ticaret kalıpları ve tüketim alışkanlıklarını değiştiren bir yapı kurgulanmaktadır. Böylelikle, endüstriyel sistemlerin yeniden tasarlandığı bir kalkınma stratejisi de oluşturmaktadır. Çalışmada 2010-2021 dönemi AB27 ülkelerinde döngüsel ekonominin makro düzeyde potansiyel belirleyicileri arasında değerlendirilebilen ticari açıklık, temiz enerji, sanayileşme, beşeri sermaye ve teknolojinin etkisi panel veri analizi yöntemiyle incelenmektedir. Sonuçlara göre, döngüsellik oranının bir dönem gecikmesi, değişkenin cari değerlerinde pozitif, ticari açıklık ve yenilenebilir enerji, döngüsellik oranını negatif bir etki yaratmaktadır.