Ödemiş Müzesi'nden Kadın Başı

Abstract

Ödemiş Müzesi’nden alınan izinle ilk kez kaleme alınan, buluntu yeri ve yılı bilinmeyen mobilya ayağı parçası, ince tanecikli beyaz mermerden yontulmuştur. İzmir Arkeoloji Müzesi’nden, Ödemiş Müzesi’ne teslim edilen mobilya parçasının ya bir masa ya da sehba ayağı olduğu düşünülmektedir. Bu mobilya parçası üzerinde yüksek kabartma tekniğiyle tasvir edilen yetişkin bir kadın başı yer alır. Kadın başındaki saç modası, karakteristik özelliklerinin aktarılışı ve uygulanan kabartma tekniği de mobilya ayağı için bir dönem önerisi getirilmesini mümkün kılmıştır. Kadın başının her iki yanındaki geçişlerin oldukça sıkı verildiği dalgalı saç bukleleriyle tasarlanan saç modası, Roma İmparatorluğun ilk hanedanlığından, Antoninler Hanedanlığı’ndaki resmi kadın portrelerinde görülen saç modalarıyla karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar neticesinde kadın portresindeki saç modasının, Hadrianus’un eşi Vibia Sabina’yla benzer olduğu görülür. Saç modasıyla Hadrianus dönemine verilen kadın başındaki yüz hatlarının idealize edilerek aktarılması da kadın portresi için önerilen dönemi desteklemektedir. Ayrıca yüksek kabartma tekniğiyle yontulan kadın başındaki bu kabartma tekniği de Hadrianus dönemindendir. İmparator Hadrianus’un sanatsal anlayışının bir sonucu olarak bu dönemin portre ve yontu sanatında Neoklasizm söz konusudur ve bu sanatsal tercihten dolayı da döneminin kadın portrelerinde “Ceres Tipi” saç modası, Roma idealizmi ve yüksek kabartma tekniği gibi üslup özellikleri uygulanır. Aynı zamanda bu dönemin bir diğer önemli üslup özelliklerinden biri de göz bebeği ve irisin, portre sanatında ilk kez matkap yardımıyla işlenmiş olunmasıdır. Bu üslup özelliği de kadın başının tarihlendirilmesinde oldukça önemlidir. Son olarak kadın portresindeki karakteristik özellikler, verildiği dönemin resmi portresiyle de karşılaştırılarak; kadın başına bir kimlik önerisi de getirilmiştir.